________________
જીવસ્થાનક ઉપર બંધસ્થાનકાદિ
૨૩
સત્તા ગયા પછી ફરી મોહનીયની સત્તા આવતી નથી તેથી સાદિ થાય નહિ માટે સાદિ સાંત ભાંગો ઘટે નહિ.
ગુણ ઉપશમ આશ્રયી ૧થી ૧૧, ક્ષપક આશ્રયી ૧થી ૧૦ ૭ની સત્તાનો કાળ :- જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટથી અંતર્મુહૂર્ત તે આ પ્રમાણે-૭ કર્મની સત્તા ૧૨મા ગુણસ્થાનકે જ હોય, તે ગુણસ્થાનકનો કાળ જધન્ય અને ઉત્કૃષ્ટથી અંતર્મુહૂર્ત છે માટે સાતની સત્તાનો કાળ અંતર્મુહૂર્ત છે. ગુણ ૧૨ મું.
૪ની સત્તાનો કાળ :- જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત ઉત્કૃષ્ટથી દેશોનપૂર્વક્રોડ વર્ષ, તે આ પ્રમાણે-જે મનુષ્ય પોતાનું અંતર્મુહૂર્ત આયુષ્ય બાકી હોય અને ઘાતી કર્મનો ક્ષય કરી કેવલજ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરે તે મનુષ્યને સયોગી કેવલી અને અયોગી કેવલી અવસ્થામાં અંતર્મુહૂર્ત સુધી ચાર અઘાતી કર્મની સત્તા હોય છે. ત્યારપછી ચાર અઘાતી કર્મ ક્ષય કરી મોક્ષ પામે.
તથા જે મનુષ્ય પૂર્વક્રોડ વર્ષના આયુષ્યવાળો સાધિક ૯ વર્ષની (કંઈક ન્યૂન ૧૦ વર્ષની) વયે ઘાતી કર્મોનો ક્ષય કરીને કેવલજ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરે છે. તેને દેશોનપૂર્વક્રોડ વર્ષ સુધી ૪ અઘાતી કર્મની સત્તા હોય છે. ગુણ-૧૩, ૧૪
ન
અપર્યાપ્તા સૂક્ષ્મ એકેન્દ્રિયાદિ ૧૩ જીવભેદમાં બંધસ્થાનાદિ. બંધસ્થાનક : (બે) સાત કે આઠ કર્મનું એ બે બંધસ્થાનકમાં આયુષ્ય બાંધે ત્યારે આઠનું, અને ન બાંધે ત્યારે સાતનો બંધ હોય છે. ૧૦મું વગેરે ગુણસ્થાનક ન હોવાથી છ અને એક નો બંધ તે જીવોને ઘટે નહીં. ઉદય અને સત્તાસ્થાનક ઃ- (એક) ૮ કર્મનું, હંમેશાં આઠ કર્મનો ઉદય હોય છે. સાત કે ચાર કર્મનું ઉદયસ્થાનક અને સત્તાસ્થાન તેમને ઘટે નહિ કારણકે તેઓ ઉપશાંત મોહ વગેરે ગુણસ્થાનક પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી.
ઉદીરણા સ્થાનક ઃ- (બે) સાત કર્મનું, આઠ ફર્મનું, તે આ પ્રમાણેભોગવાતા આયુષ્યની છેલ્લી એક આવલિકા સ્થિતિસત્તા બાકી રહે ત્યારે આયુષ્ય વિના સાત કર્મની ઉદીરણા હોય. તે સિવાયના કાળમાં આઠે કર્મની
