________________
પડશીતિ નામા ચતુર્થ કર્મગ્રંથ ૧લું, રજું અને ૪થું. તથા કેવલી સમુદ્ધાતમાં ૧૩મું એમ કુલ ૪ ગુણઠાણા હોય. આ પ્રમાણે પંદર ભેદવાળી યોગમાર્ગણામાં ગુણસ્થાનક જાણવા.
૧થી ૧૩ ગુણસ્થાનક સુધીના સર્વ જીવો શરીરનામકર્મના ઉદયથી ત્રણ પ્રકારના આહારમાંથી કોઈપણ એક અથવા બે પ્રકારનો આહાર લે છે. ૧૪મે ગુણઠાણે અશરીરી અયોગી કેવલીભગવંતો અણાહારી હોય છે. તેથી આહારીમાં ૧થી ૧૩ ગુણઠાણા હોય.
શુક્લલેશ્યામાં ૧થી ૧૩ ગુણઠાણા હોય છે. કારણકે વેશ્યાનો યોગની સાથે સંબંધ છે. વેશ્યાના પુદ્ગલો યોગની અંતર્ગત રહેલા હોય છે. માટે ૧૩ ગુણઠાણા સુધી હોય. ૧૪મે ગુણઠાણે ભગવાન યોગરહિત હોવાથી અણાહારી અને અલેશી હોય છે.
असन्निसु पठमदुगं पठमतिलेसासु छच्चदुसु सत्त । पठमंतिम दुग अजया, अणहारे मग्गणासु गुणा ॥२३॥
શબ્દાર્થ પહમતિભેંસાસુ – પ્રથમની ત્રણ | પહેમંતિમ ફુલ - પહેલા-બે અને લેશ્યામાં
| છેલ્લા બે ગાથાર્થ -અસંજ્ઞી માર્ગણામાં પ્રથમના બે. પ્રથમની ત્રણ લેગ્યામાં છે, તેજો અને પા એમ બે લેગ્યામાં પ્રથમનાં સાત અને અણાહારીમાં પહેલા બે છેલ્લા બે અને અવિરતિ એમ કુલ પાંચ ગુણસ્થાનક હોય આ પ્રમાણે બાસઠ માર્ગણાઓમાં ગુણસ્થાનક કહ્યા. (૨૩)
વિવેચન : - અસંશીમાં બે ગુણઠાણા છે તેમાં મિથ્યાત્વ તો શેષ બધાને હોય પરંતુ જે ગર્ભજ પ, તિર્યંચ અને મનુષ્ય પહેલાં પર્યા અસંજ્ઞી તિર્યંચનું આયુષ્ય બાંધ્યું હોય. અંતે ઉપશમ સમકિત પામે ત્યાંથી વમી સાસ્વાદન ભાવ પામી આયુષ્ય પૂર્ણ થવાથી સાસ્વાદન ગુણઠાણું લઈ પર્યા. અસંજ્ઞી તિર્યંચમાં ઉત્પન્ન થાય ત્યાં છે આવલિકા સુધી સાસ્વાદન ગુણ હોય પછી અવશ્ય મિથ્યાત્વ પામે આ રીતે બે ગુણઠાણા અસંજ્ઞી માર્ગણામાં હોય.
