________________
૩૧
ઉત્તર માર્ગણાનું વર્ણન
અથવા જેના ઉદયથી દેવપણું મળે તે દેવગતિ સુકું રાનને
इति सुराः, दिव्यन्ति-क्रीडन्ति इति देवाः ૨. (૨) મનુષ્યગતિ - તૃપ્તિ તિ ની: બુદ્ધિ અને વિવેકવાળું
જીવન પ્રાપ્ત કરે તે નર, તેવો ભવ મેળવવો તે નરગતિ. ૩. (૩) તિર્યંચગતિ - તિર: મતિ (Tછત્તિ) તિ તિર્થક્સ: જે
તિચ્છ ચાલે, વાક ચાલે અર્થાત્ વિવેકહીન હોય તે તિર્યંચ
આવા ભવોને મેળવવો તે તિર્યંચગતિ. ૪. (૪) નરકગતિ - પાપાન નરીનું પાપ તોપમાર્થ શાન્તિ તિ
નર: પાપ કરનારા મનુષ્યો અને તિર્યંચોને પાપોનું ફલ ભોગવવા માટે જાણે બોલાવતા હોય તે નરક તેવો ભવ
જીવ પ્રાપ્ત કરે તે નરકગતિ. * બીજી ઇન્દ્રિય માર્ગણાના પાંચ ભેદ છે તે આ પ્રમાણે. ૫. (૧) એકેન્દ્રિય :- સ્પર્શ નામની એક ઇન્દ્રિયપણું મળવું તે
એકેન્દ્રિય ભિન્ન ભિન્ન આકૃતિવાળા જીવોને એક શબ્દથી જે વ્યવહાર કરાય છે તેના કારણરૂપ કર્મ તે જાતિનામકર્મ,
તેવા ભવમાં જવું તે એકેન્દ્રિયજાતિ. ૬. (૨) બેઇન્દ્રિય : સ્પર્શન અને રસન એમ બે ઇન્દ્રિયપણું મળવું
તે બેઇન્દ્રિય જાતિ. ૭. (૩) તેઈન્દ્રિય : સ્પર્શન, રસન, પ્રાણ એમ ત્રણ ઇન્દ્રિયપણું
મળવું તે ઇન્દ્રિય જાતિ. ૮. (૪) ચઉરિન્દ્રિય :- સ્પર્શનાદિ ચાર ઇન્દ્રિયપણું મળવું તે ૯ (૫) પંચેન્દ્રિય :- સ્પર્શનાદિ પાંચ ઇન્દ્રિયપણું મળવું તે. પ્રશ્ન- એક ઇન્દ્રિય મળવી વગેરે અંગોપાંગ અને પર્યાપ્ત નામકર્મના
ઉદયથી મળે છે છતાં જાતિમાર્ગણામાં કેમ ગણ્યું ? ભિન્ન ભિન્ન આકૃતિ વાળા અને એક સરખી ઇન્દ્રિયોની સંખ્યાવાળા જીવોને એક એક શબ્દથી વ્યવહાર કરાય છે
જવાબ
