________________
૨૧૮
પડશીતિ નામા ચતુર્થ કર્મગ્રંથ
ખાલી કરેલા પ્રથમના ત્રણ પ્યાલાના જંબુદ્રીપથી માંડીને અહીં સુધીના દ્વિીપસમુદ્રોમાં નખાયેલા તમામ દાણા લાવી આ ચારે પ્યાલાના દાણા સાથે એકઠા કરવા.
આ પ્રમાણે ચાર પ્યાલાના ભરેલા દાણા અને ત્રણ પ્યાલા દ્વારા દ્વીપ સમુદ્રમાં નંખાયેલા દાણા આ સર્વનો એક રાશિ કરવાથી જે સંખ્યા આવે તેના કરતા ૧ દાણો ન્યૂન કરવાથી ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાત થાય છે.
સરસવથી ચારે પ્યાલાને ભરવાનું અને વારંવાર ખાલી કરવાનું આવું કામ કોઈએ કર્યું નથી અને કોઈ કરવાનું પણ નથી પરંતુ ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાતુ સમજાવવા માટે જ્ઞાની ભગવંતોએ જ્ઞાનથી જોઈ ઉપમા વડે આપણા જેવા બાળ અજ્ઞાની જીવો સમજી શકે માટે કલ્પનાથી સમજાવ્યું છે.
આ એકઠા કરેલો રાશિ તે જઇપરિત અસંખ્યાતુ કહેવાય.
આ વર્ણન અનુયોગ દ્વાર સૂત્રમાં વિસ્તારથી આપેલ છે. તથા પૂજ્ય હરિભદ્રસૂરિજી મ.સા.ની ટીકા તેમજ લોકપ્રકાશમાં પણ છે. વિશેષાર્થીએ તે ગ્રંથો જોવા.
અહીં મતાન્તર પૂ. જીવવિજયજી મ.સા. કૃત ટબામાં આ પ્રમાણે છે.
અહીં શલાકા પ્યાલો ઉપાડતાં પહેલાં અનવસ્થિતનો છેલ્લો દાણો શલાકામાં નાખવો. અનવસ્થિત ખાલી રાખવો. પછી
શલાકામાં દાણો મૂકવાની જગ્યા ન હોવાથી તે ઉપાડી આગળ દ્વિીપ-સમુદ્રમાં એક-એક દાણો નાખવા વડે ખાલી કરવો. તે શલાકા પ્યાલો જ્યાં ખાલી થાય તે દ્વીપ જેવડો અનવસ્થિત પ્યાલો ભરવો.
આ પ્રમાણે પ્રતિશલાકા ભરાઈ જાય એટલે અનવસ્થિત, અને શલાકા ખાલી રાખવા. અને જ્યાં પ્રતિશલાકા ખાલી થાય. તેવડો અનવસ્થિત પ્યાલો ભરવો. એમ આગળ પણ મતાન્તરે સમજવું.
ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાતુ - આ પ્રમાણે ચાર પ્યાલાની પ્રરૂપણા વડે જે સંખ્યા આવે તેમાંથી ૧ જૂન તે ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાત છે. બેની સંખ્યા એ
