________________
૩૬
પડશીતિ નામા ચતુર્થ કર્મગ્રંથ * વિવેચન :- આ ગાથામાં સંયમ માર્ગણાના સાત ભેદ અને દર્શન માર્ગણાના ચાર ભેદો જણાવ્યા છે. ૩૪. (૧) સામાયિક - સમ-જ્ઞાન-દર્શન ચારિત્રનો આય-લાભ-અર્થાત્
જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રનો જેમાં લાભ થાય તે અથવા સમતાનો જેમાં લાભ થાય તે સામાયિક, તેના ઈત્વરકથિક અને
યાવતકથિત એમ બે ભેદ છે. ૩૫. (૨) છેદોપસ્થાપનીય ચારિત્ર - પૂર્વપર્યાયનો છેદ કરી ફરી
મહાવ્રતોને જીવમાં જે ઉપસ્થાપના-સ્થાપના કરવી તે છેદોપસ્થાપનીય કહેવાય. તેના સાતિચાર અને નિરતિચાર
એમ બે ભેદ છે. ૩૬. (૩) પરિહારવિશુદ્ધિ :- પરિહાર એટલે તપવિશેષ, તેના દ્વારા
શુદ્ધિ વિશેષ જેમાં છે તે ચારિત્ર પરિહારવિશુદ્ધિ, તપ કરવા વડે જે ચારિત્ર નિર્મળ બને છે, તેના પણ નિર્વિશમાનક અને
નિર્વિષ્ટકાયિક એમ બે ભેદ છે. ૩૭. (૪) સૂક્ષ્મસંપરાય - સૂક્ષ્મ સંજ્વલન લોભરૂપ કષાયના ઉદય
વખતનું જે ચારિત્ર તે સૂક્ષ્મસંપરાય, અનંતાનુબંધી આદિ કષાયોને ઉપશમાવી અથવા ખપાવીને શ્રેણીમાં ચડેલા જીવો નવમે ગુણઠાણે સંજવલન ક્રોધ-માન-માયા અને બાદર લોભને ઉપશમાવી અથવા ખપાવી દશમે ગુણઠાણે કિટ્ટીચૂર્ણરૂપ કષાય જયાં ઉદયમાં હોય ત્યારે જે ચારિત્ર વિશુદ્ધ
હોય તે સૂક્ષ્મસંહરાય કહેવાય. ૩૮. (૫) યથાખ્યાત - યથા એટલે એવું કહેલ છે તેવું ખ્યાત એટલે
પ્રસિદ્ધ-શાસ્ત્રમાં જેવું કહ્યું છે એવું પ્રસિદ્ધ ચારિત્ર એટલે કેકષાય રહિત ચારિત્ર, આ મોહનીય કર્મની ૨૮ પ્રકૃતિઓ સર્વથા ઉપશમ અથવા ક્ષય થવાથી શુદ્ધ ચારિત્ર તે યથાખ્યાત ચારિત્ર.
