________________
૨ ૨૯
સંખ્યાતાદિની વ્યાખ્યાઓ નથી એમ જ કહ્યું છે.
વળી ગ્રંથકારનો આશય એ છે કે ત્રણવાર વર્ગ કરી છે અનંતી વસ્તુનો પ્રક્ષેપી પુનઃ ત્રણવાર વર્ગ કરીએ, ત્યારબાદ કેવલદિકના પર્યાયો નાખીએ તો ઉત્કૃષ્ટ અનંતાનંત થાય, પરંતુ તે માપથી મપાય એવું કંઈ નથી એમ સમજીને જ અનુયોગદ્વારાદિ સૂત્રોમાં નવમું અનંત કહ્યું નથી. ફક્ત આઠમા અનંત સુધીનું જ વર્ણન કરેલ છે. ૨૧ ભેટવાળા સંખ્યાતાદિની મતાન્તર સહિત વ્યાખ્યાઓ.
(૧) જઘન્ય સંખ્યાત - બેની સંખ્યા તે સૌથી નાની છે માટે જઘન્ય સંખ્યા, એક પ્રકારે.
(૨) મધ્યમ સંખ્યાતુ - ત્રણથી પ્રારંભીને યાવત્ ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાતુ ન થાય ત્યાં સુધીનું. સંખ્યાતા ભેદવાળું.
(૩) ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાતુ :- ચાર પ્યાલાની પ્રરૂપણા વડે જે સંખ્યા આવે તેમાંથી ૧ ન્યૂન.
અથવા :- જઘન્ય પરિત્ત અસંખ્યાતામાંથી એક ન્યૂન કરવાથી (એક પ્રકારે).
- એમ દરેક જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટમાં એક જ પ્રકાર (ભેદ) જાણવો.
(૪) જઘન્ય પરિત અસંખ્યાતુ :- ચાર પ્યાલાની પ્રરૂપણા વડે કરવાથી જે સંખ્યા આવે તે.
અથવા - ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાતામાં ૧ અધિક (સહિત) કરવાથી.
(૫) મધ્યમ પરિત અસંખ્યાતુ :- જધન્ય પરિત્ત અસંખ્યાતામાં ૧ વગેરે સહિત કરતા યાવત ઉત્કૃષ્ટ પરિત્ત અસંખ્યાતુ ન થાય ત્યાં સુધીનું સર્વ.
(૬) ઉત્કૃષ્ટ પરિત્ત અસંખ્યાતુ :- જઘન્ય પરિત્ત અસંખ્યાતાનો રાશિ અભ્યાસ કરી ૧ જૂન કરવાથી.
અથવા :- જઘન્ય યુક્ત અસંખ્યાતામાંથી એક ન્યૂન કરવાથી.
