________________
અષ્ટક પ્રકરણ
ર૧૩ ૮-અન્યશાસ્ત્રોક્તમાંસભક્ષણદૂષણ અષ્ટક શ્લોકાર્થ– માંસભક્ષણ વિષે અન્ય પોતે કહેલા ન્યાયયુક્ત શબ્દાર્થને વિચાર્યા વિના પૂર્વાપર વિરુદ્ધ અર્થને આ પ્રમાણે કહે છે. (૧)
ટીકાર્થ– અન્ય પૂર્વપક્ષી કરેલા બૌદ્ધથી અન્ય બ્રાહ્મણ.
શબ્દાર્થને વિચાર્યા વિના માં જ પવિતા=જેના માંસનું હું ભક્ષણ કરું છું તે પરલોકમાં મારું ભક્ષણ કરશે એવા માંસ શબ્દના અર્થને વિચાર્યા વિના.
પૂર્વાપર વિરુદ્ધ અર્થને- એક તરફ માં મયિતા...(પ્રસ્તુત અષ્ટક ગાથા-૩) જેના માંસનું હું ભક્ષણ કરું છું તે પરલોકમાં મારું ભક્ષણ કરશે એમ માંસ શબ્દનો અર્થ કરીને માંસભક્ષણમાં દોષ બતાવે છે, જ્યારે બીજી તરફ એનાથી ઉલટું જ ન માંસમક્ષ લો: (ગાથા-૨)=માંસભક્ષણમાં દોષ નથી એમ કહે છે, અથવા ક્ષિત્તિ માથે વૈદિકમંત્રોથી પ્રોક્ષણનામના સંસ્કારથી યુક્ત માંસનું ભક્ષણ કરવું જોઇએ એમ કહે છે. આમ પરસ્પર વિરુદ્ધ અર્થને કહે છે. અથવા એક તરફ ર માં મળે તો =માંસ ભક્ષણમાં દોષ નથી એમ કહે છે અને બીજી તરફ નિવૃત્તિનુ મહાપણના માંસભક્ષણથી નિવૃત્તિ મહાફળવાળી છે એમ કહે છે. આમ પૂર્વાપર વિરુદ્ધ અર્થને કહે છે.
આ પ્રમાણે – હવે કહેવાશે તે પ્રમાણે પૂર્વાપર વિરુદ્ધ અર્થને કહે છે. (૧) यदाह तदेव दर्शयतिन मांसभक्षणे दोषो, न मद्ये न च मैथुने । प्रवृत्तिरेषा भूतानां, निवृत्तिस्तु महाफला ॥२॥
ત્તિ - “ર” નૈવ, “મસમક્ષ' પિશિતાને, “તોષ' રૂતિ તૂપ બન્નક્ષ:, ચૈત્ર चाद्यपदार्थस्य पूर्वश्लोकेन प्रस्तावना कृता, तत्प्रसङ्गेन च शेषपादत्रयं श्लोकस्याधीतमिति, तस्य व्याख्या, તથા, “ર” નૈવ, “મ' મધુનિ, પીયમાન તિ , “” નૈવ, “ચશ' સમુચ્ચયાર્થ, “મૈથુને' મહાવે, શિયમા રૂતિ જયતે, સુત લેમિયાહ- યતઃ “પ્રવૃત્તિઃ' સ્વભાવ:, “પપા' માંસમક્ષTIदिकाऽनन्तरोक्ता, 'भूतानां' प्राणिनाम्, 'निवृत्तिः' विरमणम्, पुनर्मांसभक्षणादिभ्य इति गम्यते, 'महत्' વૃ[, ‘ન' સાધ્યમયુત્યાદિ યસ્થા: સા મહાપતિ રા.
અન્ય જે કહે છે તેને જ જણાવે છે –
શ્લોકાર્થ– માંસભક્ષણમાં દોષ નથી. તથા મદ્યપાનમાં અને મૈથુનસેવનમાં દોષ નથી. કારણ કે જીવોનો આ સ્વભાવ છે. માંસભક્ષણ આદિથી નિવૃત્તિ મહાફળવાળી છે. (૨)
ટીકાર્થ– દોષ નથી=કર્મબંધરૂપ દોષ નથી.
અહીં આ જ શ્લોકના પહેલા પાદના (=ચરણના) અર્થની પૂર્વશ્લોકની સાથે સંગતિ કરી. (પહેલા શ્લોકમાં પૂર્વાપર વિરુદ્ધ અર્થને કહે છે એમ જણાવ્યું છે. આથી કેવી રીતે પૂર્વાપર વિરુદ્ધ અર્થને કહે છે એ જણાવવા માંસભક્ષણમાં દોષ નથી એમ શ્લોકના પહેલા ચરણથી જણાવ્યું છે.) માંસભક્ષણના પ્રસંગથી શ્લોકના
