________________
અષ્ટક પ્રકરણ
રરર
૧૯-મદ્યપાનદૂષણ અષ્ટક
કારણ કે મદ્યપાનનું વર્તમાનમાં પણ તેવા પ્રકારનું યુદ્ધરૂપ દૂષણ પ્રત્યક્ષ પણ દેખાય છે. (૨)
ટીકાર્થ– વર્તમાનમાં પણ– કેવળ ભૂતકાળમાં દ્વારિકા નગરીનો દાહ વગેરે સંભળાય છે એવું નથી, કિંતુ વર્તમાનમાં પણ દેખાય છે.
તેવા પ્રકારનું યુદ્ધ– જેમાં ગરમ થઇને અનુચિત વચનો ફેલાઇ રહ્યા છે, જેમાં ઘણો માર પડી રહ્યો છે, ठेभi (ो माटे) दोऽसमूड 251 २६यो (= 61 २६) छ तेवु युद्ध.
પ્રત્યક્ષ પણ– કેવળ અનુમાન આદિથી નહિ, કિંતુ પ્રત્યક્ષ પ્રમાણથી પણ દેખાય છે. (૨) न केवलं प्रत्यक्षगोचरा मद्यपानस्य दोषाः श्रुतगोचरा अपीत्येतद्दर्शयितुमाहश्रूयते च ऋषिर्मद्यात्, प्राप्तज्योतिर्महातपाः । स्वर्गाङ्गनाभिराक्षिप्तो, मूर्खवन्निधनं गतः ॥३॥
वृत्तिः- 'श्रूयते च' पुराणकथास्वाकर्ण्यते च, न केवलं भण्डनमेव दृश्यते, कोऽसौ श्रूयत इत्याहऋषिमुनिः, विसन्धिश्चेह विशेषलक्षणात्, 'मद्यात्' शीधुनः सकाशात्, निधनं गत इति सम्बन्धः, किंविशिष्टोऽसावित्याह- प्राप्तमवाप्तं ज्योतिस्तेजो ज्ञानरूपमष्टविधमहर्द्धिरूपं वा येन स 'प्राप्तज्योतिः,' कथमित्याह- यतो 'महातपाः' उग्रतपाः, पुनः किम्भूतः सन्नित्याह- 'स्वर्गाङ्गनाभि कनितम्बिनीभिः, 'आक्षिप्तः' आवर्जितः सन्, 'मूर्खवद्' बालिश इव, 'निधनं' विनाशम्, 'गतः' प्राप्त इति ॥३॥
મદ્યપાનના કેવળ પ્રત્યક્ષ દેખાતા જ દોષો છે એવું નથી, શાસ્ત્રમાં પણ સંભળાય છે, આને જણાવવા भाटे 88 छ
શ્લોકાર્ચ- ટીકાર્થ– ઉગ્રતપથી અણિમાદિ આઠ પ્રકારની લબ્ધિઓને પ્રાપ્ત કરી હોવા છતાં (અથવા જ્ઞાનરૂપ તેજને પ્રાપ્ત કર્યું હોવા છતાં) એક ઋષિ દેવાંગનાઓથી આકર્ષિત બનીને મદ્યપાન કરવાથી મૂર્ખ भाएसनी ठेम मृत्यु पाभ्या में पु२।४। प्रयासोमा संमाय छे. महाच + ऋषि भां विशेष लक्षथी (नियमथी) संधि 25 नथी. (3)
एतदेव दर्शयन् श्लोकपञ्चकमाहकश्चिदृषिस्तपस्तेपे, भीत इन्द्रः सुरस्त्रियः। क्षोभाय प्रेषयामास, तस्यागत्य च तास्तकम् ॥४॥ विनयेन समाराध्य, वरदाभिमुखं स्थितम् । जगुर्मद्यं तथा हिंसां, सेवस्वाब्रह्म वेच्छया ॥५॥ स एवं गदितस्ताभि-योर्नरकहेतुताम् । आलोच्य मद्यरूपं च, शुद्धकारणपूर्वकम् ॥६॥
