________________
( ૭૬ ) આ અપસર્પિણીમાં અત્યાર સુધી ચાલ્યા આવ્યું છે. રૂષભદેવે પ્રથમ જૈન ધર્મની શરૂઆત કરી અને આ ભારતવર્ષને જૈનધર્મ એજ રાષ્ટ્ર ધર્મ છે.
રૂષભદેવને મરિચીનામે શિષ્ય હતે. એ જૈનમતની ઉંચામાં ઉંચી દિક્ષા પાલવાને અસમર્થ થયે તેથી દિક્ષાને ત્યાગ કરી એ પરિવ્રાજક થશે. એને કપિલનામે શિષ્ય હતે. એ કપિલ પરિવ્રાજકે પિતાના આસુરિનામના શિષ્યને પચ્ચવીશ તને ઉપદેશ કર્યો. એ આસુરિએ પિતાના મતનું શાસ્ત્ર રચ્યું. એને ભાગરિ નામે શિષ્ય થયા અને એવી રીતે કપિલને મત પરંપરાએ ચાલ્યો. ત્યારપછી એ મતમાં ઈશ્વર, કૃષ્ણ આદિ પરંપરાએ આચાર્ય થયા. તેમાં એક શંખનામે બહુ પ્રસિદ્ધ આચાર્ય થયા એમના નામ ઉપરથી કપિલના મતને લેકે સાંખ્યમતના ઉપનામે ઓળખવા લાગ્યા. એ સાંખ્યમતવાલા પણ ઈશ્વરને માનતા નથી. એ સાંખ્યદર્શનમાં પંતજલિ મુનિ થયા એમણે ગશાસ્ત્ર ચલાવ્યું જેમાં ઈશ્વરને માન્ય રાખીને યેગશાસ્ત્રને પાયે રચેલે છે, એ પંતજલિમુનિ મોર્યવંશીય ચંદ્રગુપ્તના સમયમાં વિદ્યમાન હતા.
રૂષભદેવ ભગવાનના સમયમાં એમના ઉપદેશથી શ્રાવક લેકેને ભણવાને માટે ચાર વેદની રચના થઈ. ૧ સંસારદર્શ ન વેદ, ૨ સંસ્થાપન પરામશનવેદ. ૩ તત્વાવધ વેદ ૪ વિદ્યાધ વેદ. શ્રાવક બ્રાહ્મણે આ ચાર વેદનું નિરંતર અધ્યયન એ સમયમાં કરતા હતા. તે સમયે એ શ્રાવક બ્રાહ્મણ
