________________
હવે ગ્રહ
કેટલા
(૧૪) વાને સમયની જ રાહ જોઈ રહ્યા હતા. એમના હિંસામય તે અંધજ પડી ગયેલા. કેમકે જ્યાં જ્યાં હિંસામય યજ્ઞો થતા
ત્યાં બોદ્ધ કે જૈન સાધુઓ પહોંચી જઈ યજ્ઞના કરાવનારને દયાનું તત્વ સમજાવતા. ને કોઈપણ યજ્ઞમાં માતા પ્રાણને બચાવી લેતા. સ્થિતિ આ પ્રમાણે હેવાથી યમાં થતા પશુ વધ બંધ થઈ ગયે. આવી હાર ખાવાથી બ્રાહ્મણે અંતરમાં સળગી ઉઠ્યા હતા.
મહાવીર ભગવાનના સમયમાં બુદ્ધકાર્તિએ જેનમાંથી કેટલાંક તત્વે ગ્રહણ કરીને જગતમાં ફેલાવેલ બદ્ધધર્મ રતે રફતે વૃદ્ધિગત થશે. કેટલાક રાજાઓએ પણ એને ટેકે આપેલ. સમ્રા અશોના સમયમાં એ વળે. કનિષ્ક રાજાએ એનું પિષણ કર્યું. વચમાં આઘાતે પણ સહ્યા, વળી વલ્લભીપતિ શિલાદિત્યના સમયમાં પણ છે જેનેથી જીત્યા અને હાર્યા. એમ તડકે છાયે જોતાં આઠમા સૈકામાં પણ એ ધર્મ ઠીક પ્રગતિ કરી રહ્યો હતે.
આ સમયમાં વિહાર પ્રાંતમાં થયેલા કુમારિલભટ્ટ - તાના વેદાંત ધર્મની અધોગતિ થઈ રહેલી જોઈ પ્રતિપક્ષીઓ સામે કમરકસી. એણે લેકેને વેદ ધર્મને ઉપદેશ દેવે શરૂ કર્યો, તે સાથે જૈન અને બૌદ્ધ તત્વોનું ખંડન કરવા માંડ્યું. વેદ ધર્મની ઉન્નત્તિ કરવાને કુમારિલે દીક્ષા લીધી, અને ગામે ગામ લેકેને ઉપદેશ દેવા માંડે. રાજાઓને પણ વેદ ધર્મમાં ખેંચી લેવાને એણે ભગીરથ પ્રયત્ન આર.
લેકેના હૃદયે દયાના તથી સંપૂર્ણ ભરેલા હોવાથી
વો
. વળી