________________
(૪)
(૫)
છે. અને કાર્યકારણભાવથી વર્તે છે. પરંતુ ક્યારે પણ પોતાના સ્વરૂપને કદી છોડતા નથી અર્થાત્ પરરૂપે થતા નથી.
विय अभावो जायइ तस्सत्ताए य नियमविरहाओ । एवमणाई एए तहा तहा परिणइसहावा ॥ ४ ॥ नापि चाभावो जायते तत्सत्तायाश्च नियमविरहात् । एवमनादय एते तथा तथा परिणतिस्वभावाः ॥ ४ ॥
વળી ક્યારેક પણ તેની સત્તાનો વિદ્યમાનતાનો અભાવ થતો નથી. અને એમ માનવામાં નિયમ-સિધ્ધાંતનો વિરહ=બાધ આવે છે. સિધ્ધાંત છે કે જે સત છે તેનો વિનાશ થતો નથી એ પ્રમાણે પાંચે અનાદિ તથા પરિણામી સ્વભાવવાળા છે. તે દ્રવ્યાસ્તિકનયથી અનાદિ - અનંત છે. અને પર્યાયાસ્તિક્વનયથી સાદિ-સાંત છે.
इत्तो उ आइमत्तं तहासहावत्तकप्पणाए वि । एसिमजुत्तं; पुवि अभावओ भावियव्वमिणं ॥ ५ ॥
इतश्चादिमत्त्वं तथास्वभावत्वकल्पनयापि । एषामयुक्तं पूर्वमभावतो भावयितव्यमिदम् ॥ ५ ॥
:
પૂર્વપક્ષ ઉત્તરપક્ષ :
પૂર્વપક્ષ :
ઉત્તર પક્ષઃ
આ પાંચે આદિમાન છે.
એમાં શું કારણ છે ?
તથા સ્વભાવથી તે આદિવાળા છે.
તેવા પ્રકારની કલ્પના અયુક્ત છે. કારણકે આદિ પૂર્વે તે પાંચેના અભાવની ક્લ્પના કરવી પડે, તેવિચારણીય છે, કારણકે જેનો જગતમાં અભાવ હોય છે તેનો કોઈ કાલે સદ્ભાવ થતો નથી, ખ-પુષ્પની જેમ.
૧૦
