________________
आभासो गहणं चिय जम्हा तो किं न जुज्जए इत्थं । . चंदप्पभाइणायं तु णायमित्तं मुणेयव्वं ॥ १६ ॥
आभासो ग्रहणमेव यस्मात् तत्कि न युज्यतेऽत्र ? । चन्द्रप्रभादिज्ञातं तु ज्ञातमात्रं ज्ञातव्यम् ॥ १६ ॥
(૧૬) ઉત્તર:- જે કારણથી આભાસ=પ્રકાશ એ જ્ઞાન જ છે. જ્ઞાન જીવનો
સ્વભાવ છે. તેથી શા માટે કેવલજ્ઞાન આ જીવમાં ઘટે નહિ? અર્થાત સંભવે જ. ચંદ્રપ્રભા વગેરે દ્રષ્ટાંત તો જ્ઞાપન અંશની અપેક્ષાએ દ્રષ્ટાંત માત્ર જાણવા. કારણ કે ચંદ્રપ્રભા વગેરે તો વિષયદેશમાં જઈને વિષયને પ્રકાશિત કરે છે જ્યારે કેવલજ્ઞાન આત્મામાં રહીને જ વિષયોને પ્રકાશિત કરે છે. માટે દ્રષ્ટાંતની સાથે સર્વથા સામ્ય ન હોવાથી એ ઉદાહરણ માત્ર જાણવું.
जम्हा पुग्गलरूवा चंदाईणं पभा ण तद्धम्मो । नाणं तु जीवधम्मो ता तं नियओ अयं नियमा ॥१७॥ यस्मात्पुद्गलरूपा चन्द्रादीनां प्रभा न तद्धर्मः । ज्ञानं तु जीवधर्मः; ततस्तन्नियतोऽयं नियमात् ॥ १७ ॥
(૧૭) જે કારણથી ચંદ્ર,સૂર્ય વગેરેની પ્રભા તો પુદ્ગલરૂપ છે. પરંતુ તે
ચંદ્ર વગેરે નો ગુણધર્મ નથી. પરંતુ જ્ઞાન એ જીવનો ધર્મ છે. તેથી તે કેવલજ્ઞાન સાથે આ જીવનું સ્વરૂપ નિયત = વ્યાપ્ત છે.
जीवो य ण सव्वगओ ता तद्धम्मो कहं भवइ बाही ? । कह वाऽलोओ धम्माइविरहओ गच्छइ अणंते ॥ १८ ॥ जीवश्च न सर्वगतस्तत्तद्धर्मः कथं भवति बहिः ? । कथं वाऽलोको धर्मादिविरहतो गच्छत्यनन्ते ॥ १८ ॥
૧૩૯
