________________
(૬)
શેય સાકાર અને નિરાકાર રૂપે છે. કારણ કે બધુંય શેય ઉભયપ્રકારે છે. અણુ વગેરે પણ નિયામાં સામાન્ય અને વિશેષ ઉભયરૂપે છે.
ता एयं पि तह च्चिय तग्गाहमभावओ उ नायव्वं । आगारोऽवि य एयस्स नवरं तग्गहणपरिणामो ॥७॥ तदेतदपि तथैव तद्ग्राहकभावतस्तु ज्ञातव्यम् । आकारोपि चैतस्य केवलं तद्ग्रहणपरिणामः ॥ ७ ॥
તેથી આ કેવલજ્ઞાન પણ તથા પ્રકારનું સામાન્ય વિશેષરૂપે જ જાણવું. કારણ કે તે કેવલજ્ઞાન જોયગત સામાન્ય-વિશેષનું ગ્રાહક છે. અને આ કેવલજ્ઞાનનો આકાર પણ તે શેયવિષયક ગ્રહણ પરિણામ છે.
इहरा उ अमुत्तस्सा को वाऽऽगारो न यावि पडिबिंबं । . आदरिसगिव्व विसयस्स एस तह जुत्तिजोगाओ ॥८॥ इतरथा त्वमूर्तस्य को वाऽऽकारो न चापि प्रतिबिम्बम् । आदर्शक इव विषयस्यैष तथा युक्तियोगात्तु ॥ ८ ॥
અન્યથા ઉપર પ્રમાણે જો ન હોય તો અમૂર્તિ હોવાના લીધે કેવળજ્ઞાનને ક્યો આકાર હોય? અર્થાત્ કશો આકાર નથી. અને અરિસામાં વિષયના પ્રતિબિંબની જેમ કેવલજ્ઞાનનો આકાર યુક્તિ થી વિચારતા પ્રતિબિંબ પણ નથી. યુક્તિ-અરિસો મૂર્ત છે અને કેવલજ્ઞાન અમૂર્ત છે. અમૂર્તમાં પ્રતિબિંબ ન હોય જેમ આકાશમાં. આગળ ગ્રંથકાર સ્વયં આ જ બાબત વિસ્તારથી જણાવે છે.
सामा उ दिया छाया अभासरगया निसिं तु कालाभा । स च्चेय भासरगया सदेहवन्ना मुणेयव्वा ॥ ९ ॥
૧૩૫