________________
(૧૮) અને જીવ એ લોકાલોક સર્વવ્યાપી નથી. તેથી તે જીવનો જ્ઞાનરૂપ
ધર્મ જીવની બહાર-આત્મપ્રદેશોની બહાર શી રીતે હોય? અર્થાત ન જ હોય. અને ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય વગેરેથી રહિત એવા અનંતઅલોકમાં જ્ઞાન શી રીતે ગતિ કરી શકે? અર્થાત ન જ કરી શકે:
तम्हा सरूवनिययस्स चेव जीवस्स केवलं धम्मो । आगारो वि य एयस्स साहु तग्गहणपरिणामो ॥१९॥ तस्मात्स्वरूपनियतस्यैव जीवस्य के वलं धर्मः । आकारोऽपि चैतस्य साधु तद्ग्रहणपरिणामः ॥ १९ ॥
(૧૯) તેથી સ્વરૂપ નિયત-સ્વરૂપસ્થ જીવનાં જ ગુણધર્મ કેવલજ્ઞાન છે.
અને આ કેવલજ્ઞાનનો આકાર પણ તે તે પદાર્થોને ગ્રહણ કરવાના પરિણામ સ્વરૂપ છે. આ વાત સંગત છે. હવે કેવલજ્ઞાનનું ફળ આગળની ગાથામાં કહે છે.
एयम्मि भवोवग्गाहिकम्मखयओ उ होइ सिद्धत्तं । नीसेससुद्धधम्मासेवणफलमुत्तमं नेयं ॥ २० ॥ एतस्मिन्भवोपग्राहिकर्मक्षयतस्तु भवति सिद्धत्वम् । निःशेषशुद्धधर्माऽऽसेवनफलमुत्तमं ज्ञेयम् ॥ २० ॥
(૨૦) આ કેવલજ્ઞાન થયે છતે ભવોપગ્રાહી-સંસારમાં પકડી રાખનારા
એવા અધાતકર્મનો ક્ષય થવાથી જ સિદ્ધત્વ-મોક્ષ થાય છે. તે સિધ્ધપણું સંપૂર્ણ શુધ્ધ ધર્મના સેવનનું શ્રેષ્ઠ ફલ જાણવું.
