________________
આઠ દૃષ્ટિની સક્ઝાય દર્શન સકલના નય ગ્રહે, આપ રહે નિજ ભાવે રે; હિત કરી જનને સંજીવની, ચારો તેહ ચરાવે રે.
વીર જિનેસર દેશના. ૪ તે સદ્ગુરુ આત્મજ્ઞાની હોય છે. તેઓ અન્ય દર્શન અથવા મતના નય એટલે દ્રષ્ટિબિંદુને જેમ છે તેમ સમજે છે અને પોતે કોઈ મતમાં રાગ, દ્વેષ કે આગ્રહ ન કરતાં આત્મસ્વભાવમાં વર્તવારૂપ સત્ય ઘર્મને આરાઘે છે. તેઓ અન્ય જીવોની ભિન્ન ભિન્ન સમજણને અનુકુળ આવે એ રીતે મધ્યસ્થતાથી વાસ્તવિક ઘર્મનો ઉપદેશ આપે છે, તે વિષે ચારિસંજીવની ન્યાયનું દ્રષ્ટાંત છે. ' * કોઈ એક પુરુષને બે સ્ત્રીઓ હતી. તેમાંની નાની સ્ત્રીએ પતિને પોતાને વશ વર્તાવવા કોઈ યોગિની પાસેથી વશીકરણ ચૂર્ણ માગ્યું. પરંતુ તે યોગિનીએ ભૂલમાં એકને બદલે બીજું ચૂર્ણ આપી દીધું. તે ચૂર્ણ પેલા પુરુષને ખવરાવતાં તેના મંત્રના પ્રભાવથી તે એકાએક મનુષ્ય મટીને બળદ બની ગયો. આ જોઈ તે બન્ને સ્ત્રીઓ બહુ જ દુઃખી થઈ. હવે મોટી સ્ત્રી રાત દિવસ તે બળદની ચાકરી કરવા લાગી. એક દિવસ તે બળદને લઈને એક ઝાડ નીચે ચરાવતી રુદન કરતી હતી ત્યાં ઉપર વિદ્યાઘરનું વિમાન આવ્યું. તેમાં બેઠેલી વિદ્યાઘરીએ વિદ્યાઘરને સ્ત્રીના રુદનનું કારણ પૂછતાં વિદ્યાઘરે પ્રજ્ઞપ્તિ વિદ્યાના પ્રભાવથી જાણીને તે કહ્યું. ત્યારે વિદ્યાઘરીએ પૂછ્યું કે હે સ્વામીનાથ! હવે આ બળદ ફરીથી મનુષ્ય થાય એવો કોઈ ઉપાય છે? વિદ્યાઘરે કહ્યું કે આ જ ઝાડ નીચે સંજીવની