________________
૨૬
આઠ દૃષ્ટિની સક્ઝાય પાણીની જેમ તજે છે. જેટલો સંસારભાવ છૂટ્યો તેટલો ગુરુ પ્રત્યે ભાવ થાય છે.
ગુરુભક્તિથી આત્મબોઘ થાય છે. સમકિત ન હોય તો પણ ગુરુભક્તિ એ અવશ્ય કલ્યાણકારી છે અને તેથી સુખ અનુભવાય છે. પરંતુ સેવા ભક્તિ કરતાં ગર્વ કરે કે હું જાણી ગયો, પોતે બીજાને કહેવા જાય, બોઘ દેવા ટોળાં એકત્ર કરે, તેથી પછી ગુરુનો ડર લાગે, અથવા ચિંતવે કે ગુરુ ન હોય તો સારું. ગુરુનો શબ્દફેર થાય તો ભૂલ કાઢે કે તેમને ઉતારી પાડવા પ્રવર્તે એ આદિ અહંકાર કષાય કરે તે દ્રોહ છે. તેથી સમકિત થતું અટકી જાય અને પાપ બાંધે. જ આ દ્રષ્ટિમાં તો દ્રોહ રહિત સાચી ભક્તિ હોય છે. સદ્ગુરુની ભક્તિથી સમાપત્તિ આદિ ભેદથી તીર્થકર ગોત્ર સુધીનું પુણ્ય બાંધે. અર્થાત્ દ્રોહરહિત ગુરુભક્તિ ઉત્તમ ફળને આપનારી છે. માત્ર સમકિત અર્થે વિનય ભક્તિ કરે, આજ્ઞા આરોધે તે અદ્રોહ ભક્તિ છે. એવી અદ્રોહ ભક્તિથી કષાયાદિ ઉપશમ પામી ગ્રંથિભેદ થાય ત્યારે સમ્યદર્શન અને સમ્યક જ્ઞાન પ્રગટ થાય છે અને પાંચમી દ્રષ્ટિમાં જીવ આવે છે. સુક્ષ્મબોઘ તોપણ હાંજી, સમકિત વિણ નવિ હોય; વેદ્ય સંવેદ્ય પદે કહ્યો છે, તે ન અવેદ્ય જોય.
'
મન૫ પરંતુ આ ચોથી દૃષ્ટિમાં હજુ ગ્રંથિભેદ થયો નથી. તેથી સમકિતના અભાવમાં સૂક્ષ્મબોઘ પણ હોય નહીં. સૂક્ષ્મબોઘ એટલે વસ્તુનું સ્વરૂપ જેમ છે તેમ અંતરમાં સમજાવું.
