________________
સાતમી પ્રભા દ્રષ્ટિ વહેતી વૃત્તિ અથવા ધ્યેયમાં અંતર્મુહર્ત સુથી એકાકાર સ્થિર થવું તે ધ્યાન છે.
ધ્યાન કરતાં કરતાં ધ્યેયરૂપ થઈ જવું તે સમાધિ છે. સમાધિમાં ધ્યાન કરનાર અને ધ્યેય વચ્ચે ભેદનો વિકલ્પ નથી. અર્થાતુ ધ્યાનમાં હું શુદ્ધ સ્વરૂપનું ધ્યાન કરું છું એવો વિકલ્પ છે. તે વિકલ્પ દૂર થાય અને ધ્યેયાકાર વૃત્તિ અંતર્મુહૂર્ત કરતાં અઘિક ટકી રહે તે સમાધિ છે. તે મુખ્યપણે શ્રેણીમાં હોય છે. તે વિષે આઠમી દ્રષ્ટિમાં કહેવાશે. - હવે અહીં અસંગ અનુષ્ઠાન વિષે કહેવામાં આવે છે– વિસભાગ ક્ષય શાંતવાહિતા, શિવમારગ ધ્રુવ નામ; કહે અસંગક્રિયા ઇહાં યોગી, વિમલ સુયશ પરિણામરે.'
ભવિકા, વીર વચન ચિત પરીએ. ૫ જેમ ચાક ફેરવીને દંડ લઈ લેવામાં આવે છતાં ચાક કર્યા કરે છે તેમ ધ્યાન થઈ રહ્યા પછી ધ્યાનના સંસ્કારના બળથી ધ્યાનના સમય જેવો જે શુદ્ધ પરિણામનો પ્રવાહ રહેવો તે અસંગ અનુષ્ઠાન છે. આ અસંગ અનુષ્ઠાન પ્રાપ્ત થયેલી દશાને ટકાવી રાખનારું અને આગળ ઉપરની દશાને પ્રાપ્ત કરાવનાર હોવાથી મહત્વનું છે. તેને જુદા જુદા દર્શનમાં ભિન્ન ભિન્ન નામથી ઓળખે છે. બૌદ્ધમતના યોગીઓ તેને વિસભાગ-ક્ષય (વિસદ્ગશભાવ–વિકાર દૂર થવો) એ નામથી ઓળખે છે, સાંખ્યમતના યોગીઓ તેને શાંતવાહિતા કહે છે, શૈવમતના યોગીઓ તેને શિવમાર્ગ કહે છે, પાતંજલ યોગમાર્ગના યોગીઓ તેને ધ્રુવાધ્વા અથવા ધ્રુવમાર્ગ કહે છે અને અહીં એટલે
