________________
૫૪
આઠ દૃષ્ટિની સઝાય જ્ઞાની સંસારના પ્રસંગોને મૃગજળ જેવા ખોટા જાણે છે, તેથી તેમાં પણ રાગદ્વેષ ન કરતાં અડોલ રહે છે. જેમ કોઈ મૃગજળને ઓળખે તેથી તેને તેમાં ડૂબી જવાનો ભય લાગે નહીં, અડોલ નિશ્ચિત મને ઓળંગી જાય છે; તેમ વિષયભોગો, જગતના પ્રસંગો તેમજ રોગાદિ, માત્ર થોડો વખત રહેવાના છે અને આત્માને કંઈ કામના નથી એમ જ્ઞાની સ્પષ્ટ જાણે છે, તેથી તેવા પ્રસંગમાં રાગદ્વેષને વશ થતા નથી, અડોલ અને સાવઘાન રહે છે. તેમની પાસે સાચી વસ્તુ–સમ્યકજ્ઞાન રૂપી રત્ન છે, તે ખોવાઈ ન જાય માટે માયાથી ડરતા રહે છે. માયાના મોહક પ્રસંગો દેખીને તેમનું મન લોભાતું નથી, ચળવિચળ થતું નથી.
ભોગતત્ત્વને રે એમ ભય નવિ ટળે,
' જૂઠા જાણે રે ભોગ; તે એ દ્રષ્ટિ રે ભવસાયર તરે,
લહે વળી સુયશ સંયોગ. ઘન- ૯ પરંતુ જે ભોગને તત્ત્વરૂપ, સારરૂપ માને, સાચા માને, તેને એમ ભવનો ભય ટળે નહીં. ભોગમાં આસક્ત હોવાથી કર્મબંઘ રહિત અડોલ રહી શકે નહીં, તેથી ભવનાં દુઃખ ફરી ફરી પ્રાપ્ત થાય. પરંતુ પાંચ ઇંદ્રિયના વિષયોમાં માત્ર આરોપિત સુખ છે, તેથી જૂઠા મૃગજળ જેવા છે એમ જાણનાર મુમુક્ષુ અથવા જ્ઞાની સંસારસમુદ્રને તરી જાય છે. શ્રી યશોવિજયજી કહે છે કે આ દ્રષ્ટિવાળા સુયશ મેળવી આત્માના અક્ષય સુખના વિલાસનો સંયોગ પ્રાપ્ત કરે છે.
