________________
છઠ્ઠી કાંતા દૃષ્ટિ
પ૧ એટલે અપ્રસ્તુતમાં પ્રેમ, એ દોષ એક લક્ષ થવાથી જાય છે. તેથી જેમાં આત્માર્થ ન હોય તેવાં અન્ય શાસ્ત્રોમાં રાજી થવાનું, આશ્ચર્ય પામવાનું મટી જાય. દેહનું કે જગતનું માહાભ્ય રહ્યું ન હોવાથી વૈદક જ્યોતિષ્ક આદિ શાસ્ત્રોમાં કે અન્ય કોઈ વિષયમાં આકર્ષણ ન થાય. જ્ઞાન નિર્મળ હોવાથી કદાચ જાણે, તોપણ તેનું માહાભ્ય ન લાગે. વીતરાગ વાણીનું માહાત્ય જાણ્યું છે તેથી અન્ય શાસ્ત્રો છાશ બાકળા જેવાં લાગે. જેમ પતિવ્રતા સ્ત્રીને પોતાના પતિ ઉપર પ્રેમ છે તેથી પતિનું વચન પ્રિય લાગે, તેવું અન્યનું વચન પ્રિય ન લાગે, તેમ આ દૃષ્ટિવાળાને વીતરાગશ્રતમાં અનન્ય પ્રેમ છે તેથી અન્ય કૃતમાં તેવો પ્રેમ ન આવે.
મન મહિલાનું રે વહાલા ઉપરે,
બીજાં કામ કરત; તેમ શ્રુતઘર્મે રે મન દ્રઢ ઘરે,
જ્ઞાનાક્ષેપકવત. ઘન૬ જેમ બીજાં કામમાં ગૂંથાવા છતાં પતિવ્રતા સ્ત્રીનું મન પોતાના પ્રિય પતિમાં જ સ્થિર રહે છે, તેમ સમ્યકજ્ઞાન પ્રત્યે જેના મનમાં અત્યંત પ્રેમ વર્તે છે એવા મુમુક્ષ, જ્ઞાની પાસેથી શ્રવણ કરેલા આત્મઘર્મમાં મનને સ્થિર કરે છે. સમ્યફદ્રષ્ટિ મુમુક્ષુ શાસ્ત્ર વાંચે અને બીજા વાંચે તેમાં આભજમીન જેટલો ફેર છે. આને જે કાંઈ આત્માને ઉપકારી થાય તે પ્રત્યે લક્ષ રહે અને એક આત્માર્થનો ખપી થયો હોવાથી પરમાર્થને સાથે તેવો પુરુષાર્થ આદરે. બીજાને જગત પ્રત્યે લક્ષ હોય તેથી યાદ રાખે તોપણ કંઈ કાર્યકારી થાય નહીં.
