________________
૧.
પ્રથમ મિત્રા દૃષ્ટિ
એહ અવંચક યોગ તે, પ્રગટે ચરમાવર્તી રે; સાથુને સિદ્ધદશા સમું, બીજનું ચિત્ત પ્રવર્તે રે.
વીર જિનેસર દેશના. ૧૪ આ અવંચકયોગ છેલ્લા પુદ્ગલ પરાવર્તનમાં વર્તતા એવા. અલ્પસંસારી જીવને જ પ્રગટે છે. જેમ સાઘુને સિદ્ધદશાનું નિરંતર લક્ષ રહે છે, બે ઘડી થાય ને અપ્રમત્ત થઈ જ જાય, અર્થાત્ સાધુ જેમ મોક્ષનો લક્ષ ક્યારેય ચૂકતા નથી, તેમ આ દ્રષ્ટિમાં રહેલ જીવ યોગના કાર્યનું વિસ્મરણ ન થવા દે. ઉપર કહ્યાં તેવાં યોગનાં બીજ આરાઘવામાં નિરંતર વૃત્તિ રાખે, બીજાં કાર્યમાં વઘારે વાર ખોટી ન થાય.
કરણ અપૂર્વના નિકટથી, જે પહેલું ગુણઠાણું રે; મુખ્યપણે તે બહાં હોયે, સુયશ વિલાસનું ટાણું રે.
વીર જિનેસર દેશના. ૧૫ ક્ષયોપશમ, વિશુદ્ધિ, દેશના, પ્રાયોગ્ય અને કરણ એ પાંચ લબ્ધિ પૂર્ણ કરે ત્યારે જીવને સમકિત થાય છે. તેમાં પાંચમી કરણલબ્ધિના પ્રથમ યથાપ્રવૃત્તિકરણ સુધી આ દૃષ્ટિવાળો જીવ આવી શકે છે. અનાદિથી અહંભાવ મમત્વભાવને કારણે તેને રાગ દ્વેષ મિથ્યાત્વની ગ્રંથિ છેદે એવો ભાવ પૂર્વે કોઈ વાર આવ્યો નથી, તે અપૂર્વ ભાવ અથવા અપૂર્વકરણ માટે જે ઉત્સાહ જોઈએ તે આ દ્રષ્ટિમાં હોય છે. તેથી આ દ્રષ્ટિના ગુણવાળાને અપૂર્વકરણની નજીકનું એવું પહેલું ગુણસ્થાન કહ્યું છે. શ્રી યશોવિજયજી કહે છે કે સારો યશ ફેલાય એવો અવસર આ પ્રથમ દ્રષ્ટિવાળાને પ્રાપ્ત થાય છે.
