________________
ઢાળ ત્રીજી
ત્રીજી બલા વૃષ્ટિ (પ્રથમ ગોવાલણ તણે ભવે જીરે—એ દેશી) ત્રીજી દ્રષ્ટિ બલા કહીજી, કાષ્ઠ અગ્નિ સમ બોથ; ક્ષેપ નહીં આસન સઘજી, શ્રવણ સમીહા શોથ રે. -
જિનજી, ધન ધના તુજ ઉપદેશ. ૧ આગળ જોઈ ગયા તેમ સંતુશ્રદ્ધાના સંગથી જે બોઘ થાય તે દ્રષ્ટિ છે. દરેક દ્રષ્ટિનું નામ સાર્થક છે. બલાદ્રષ્ટિમાં સમજણ દૃઢ થતી જાય છે. કંઈક સાંભળે પછી અસર ન રહે એમ થતું હતું તેને બદલે બોઘની અસર ઘણા કાળ સુઘી રહે છે. બોધનું બળ કાષ્ઠ અગ્નિસમ હોય છે એટલે લાકડાં બળી રહે છતાં પાછળ અગ્નિ રહે તે કામમાં આવે છે. તેમ ઉપદેશનું નિમિત્ત ન હોય તો પણ સાંભળેલું યાદ આવે અને બોઘનું બળ, માન્યતા દ્રઢ થતી જાય. સત્સંગમાં ન હોય, અન્ય કાર્ય કરતા હોય તોપણ મુમુક્ષતા ટકી રહે, સંસારનાં કાર્યો પ્રત્યે વૈરાગ્ય હોય.
આ દ્રષ્ટિમાં અસત્ તૃષ્ણા સહેજે ઘટે છે. તેથી આસન સ્થિર થાય છે. મન અને શરીરની ચપળતા ન થાય. ચિત્ત બોઘમાં તન્મય થાય તેની અસર શરીર ઉપર પણ થાય છે. શરીર પ્રત્યે વૃત્તિ ન જાય તેથી જે સ્થિતિમાં શરીર હોય તે સ્થિતિમાં સ્થિર રહે. એમ તન-મનની સ્થિરતા થવી તે આસન નામનું અંગ છે. આસનની સ્થિરતા થવાથી ક્ષેપકઘાર્મિક ક્રિયામાં ત્વરા, ઉતાવળ મટે. એ રીતે ક્ષેપ નામનો દોષ દૂર
*
:
