________________
પ્રથમ મિત્રા દ્રષ્ટિ વનસ્પતિ છે તેને ચરે તો તે તરત મનુષ્ય બની જાય. આ વાત પેલી સ્ત્રીએ સાંભળી ત્યાં તો વિમાન દૂર જતું રહ્યું. હવે તે સ્ત્રી ઝાડની હદ સુધી કુંડાળું કરીને તેમાંની સર્વ વનસ્પતિ લાવી લાવીને બળદને ચરાવવા લાગી. એમ કરતાં પેલી સંજીવની વનસ્પતિ અજાણતાં બળદના ખાવામાં આવી કે તરત તે મનુષ્ય બની ગયો!
તેવી રીતે જ્ઞાની ગુરુ અન્ય જીવોની સમજણને અનુકૂળ આવે અને હિત થાય એ રીતે વાસ્તવિક ઘર્મનો ઉપદેશ કરે છે. તે વચનો ગ્રહણ કરતાં જ્યારે જીવને સત્ય ઘર્મ શું તે સમજાય છે ત્યારે તેની અનાદિ ઓઘદ્રષ્ટિ મટીને યોગવૃષ્ટિની શરૂઆત થાય છે.
દ્રષ્ટિ થિરાદિક ચારમાં, મુગતિ પ્રયાણ ન ભાજે રે; રય િશયન જેમ શ્રમ હરે, સુરનર સુખ તેમ છાજે રે.
વીર જિનેસર દેશના. ૫ સ્થિરાદિક ચાર દૃષ્ટિમાં જે જીવ હોય છે તેને મોક્ષમાર્ગનો ભંગ થતો નથી. અર્થાત પહેલી ચાર દ્રષ્ટિમાં જે દર્શન છે તે પ્રતિપાતી સ્વભાવવાળું છે. તેમાં દર્શનથી ભ્રષ્ટ થતાં જીવ સંસારમાં પરિભ્રમણ કરે છે. પરંતુ પાંચમી સ્થિરાદ્રષ્ટિમાં આવ્યા પછી મોક્ષમાર્ગમાં જ ગમન ચાલુ રહે છે. તે કેવી રીતે? કે જેમ કોઈ નિયત સ્થળે પહોંચવાની તીવ્ર ઇચ્છાથી પ્રયાણ કરતો પથિક રાત્રે આરામ લેવા માર્ગમાં આવતા કોઈ મુસાફરખાનામાં શયન કરે છે, પરંતુ દિવસ થતાં ફરી બમણા વેગથી ગમન ચાલુ કરે છે. તેમ જ્ઞાની મોક્ષપ્રાપ્તિ માટે પુરુષાર્થ કરતાં આયુષ્ય