________________
ચોથી ટીમ દ્રષ્ટિ ઉપાસના-સેવા કરવી એ પણ સદ્ અનુષ્ઠાન છે અને પુણ્યબંધનાં પ્રત્યક્ષ ચિહ્ન છે. - હવે ઉપર કહ્યા તે બુદ્ધિ આદિના ભેદથી તેના ફલમાં ભેદ પડે છે તે કહે છે –
બુદ્ધિ ક્રિયા ભવફલ દિયેજી, જ્ઞાનક્રિયા શિવ અંગ; અસંમોહ કિરિઆ દિયેજી, શીઘ મુક્તિ ફલ ચંગ.
મન, ૧૮ પોતાની બુદ્ધિએ આજ્ઞાના લક્ષ વિના બાહ્યદ્રષ્ટિથી ઇન્દ્રિયના વિષયોના લક્ષે જે ક્રિયા કરવામાં આવે છે, તે બુદ્ધિક્રિયા છે અને તેનું ફળ ચાર ગતિ રૂપ સંસાર છે. આગમમાં કહેલા આશયને સમજીને અથવા જ્ઞાનીની આશાના લક્ષપૂર્વક જે ક્રિયા થાય છે, તે જ્ઞાનક્રિયા છે અને તેનું ફળ પરંપરાએ મોક્ષ છે. કોઈ પણ પ્રકારના પુદ્ગલિક ફલની ઇચ્છા રાખ્યા વિના શુદ્ધ ભાવે જે અનુષ્ઠાન કરાય છે, તે અસંમોહ ક્રિયા છે અને તે ઇષ્ટ એવા મોક્ષફલને શીધ્ર આપનારી છે. તે અસંમોહ ક્રિયા કરનારનો લક્ષ કેવો હોય તે હવે કહે છે. પુદ્ગલ રચના કારમી જી, તિહાં જસ ચિત્ત ન લીન; એક માર્ગ તે શિવ તણોજી, ભેદ લહે જગ દીન.
મન. ૧૯ તે અસંમોહ અનુષ્ઠાન કરનારા મહાત્માઓ સંસારથી વિરામ પામેલા હોવાથી આકર્ષક છતાં એકાંત દુઃખદાયક એવી પુગલની રચનામાં તેમનું ચિત્ત લીન થતું નથી. પુગલને પુદ્ગલરૂપે જાણે. “રજકણ કે રિદ્ધિ વૈમાનિક દેવની, સર્વે