________________
૨૫
-
ચોથી ટીમ દ્રષ્ટિ ;
આ દ્રષ્ટિવાળો ઘર્મને પ્રાણ કરતાં પણ અધિક સમજે. ઘર્મ એ આત્માનો ભાવ પ્રાણ છે. સદ્ગુરુની આજ્ઞાએ જે ઘર્મનું આરાઘન કરતો હોય તે ન છોડે. જેમકે ભીલે પ્રાણ છોડ્યા પણ કાગડાનું માંસ ન જ ખાવું. એમ શ્રદ્ધા એવી દ્રઢ હોય છે કે જ્ઞાનીની આજ્ઞાના માહાસ્ય આગળ પ્રાણ તુચ્છ લાગે. દેહ તો ફરી મળે પરંતુ જ્ઞાનીની આજ્ઞા મળવી બહુ દુર્લભ છે. ઘર્મ કરતાં અન્ય કોઈ વસ્તુનું માહાભ્ય વઘારે માન્યું હોય તો તે છોડવું પડે એવો કસોટીનો પ્રસંગ આ વૃષ્ટિવાળાને આવે છે. પરંતુ ઘર્મ માટે પ્રાણ પણ જતા કરે તો પછી અન્ય વસ્તુને તો અવશ્ય છોડી દે. ગમે તેવા ભય કે લાલચને વશ થઈને થર્મને તજે નહીં; એવું આ દ્રષ્ટિનું રહસ્ય છે. એટલી તૈયારી હોય ત્યારે સમકિત થાય છે. " તત્વ શ્રવણ મથુરશેદ કેજી, ઇહાં હોય બીજ પ્રરોહ;. ખાર ઉદક સમ ભવ ત્યજેજી, ગુરુભક્તિ અદ્રોહ.
મન૦ ૪ આ દ્રષ્ટિમાં શ્રવણ ગુણ પ્રગટે છે. તત્ત્વશ્રવણથી જે યોગનાં બીજ પ્રથમથી ગ્રહણ કર્યા છે તેને ફણગા ફૂટીને ઊગવા માંડે છે. અર્થાત્ યોગનાં બીજોથી યોગ્યતા આવે છે તેમાં તત્ત્વશ્રવણરૂપ મઘુર પાણીનું સિંચન થતાં તેમાંથી શમ સંવેગ આદિ સમકિતનાં લક્ષણો પ્રગટ થાય છે. જ્ઞાનીનો બોઘ જે આત્માને સ્પર્શીને નીકળે છે તે તેની મધુરતા છે. તે વાત સમજાય નહીં પરંતુ તે મધુરતા કામ કરે છે, અને ભવ જેનાથી વધે તેવા અતત્ત્વશ્રવણ, કુસંગતિ આદિને ખારા
