________________
આઠ દૃષ્ટિની સઝાય આત્મહિત રૂપી ફળ આવતું નથી. વળી તે વસ્તુતત્ત્વને તથા હિતાહિતને નહીં સમજનાર હોવાથી અજ્ઞાન–મૂર્ખ છે.
એવા અવગુણવંતનુંજી, પદ છે અવેદ્ય કઠોર; સાધુ સંગ આગમતણોજી, તે જીત્યો ઘુઘોર.
મન. ૧0 આવા દોષવાળા ભવાભિનંદી જીવનું જે અવેદ્ય પદ છે તે અત્યંત કઠોર દુર્ભેદ્ય હોય છે. તેને ભેદવાનો ઉપાય સાધુસંગ અને આગમ છે. અર્થાત્ સપુરુષનો સમાગમ અને આજ્ઞાનુસાર સગ્રંથનું અવગાહન એ બન્નેની એકતા કરવા વડે ઘુરંઘર એટલે બળવાન પુરુષાર્થ કરનારા જીવાત્માઓ તે અવેદ્ય પદને જીતી શકે છે. અર્થાત્ બળવાન જીવો સત્સંગ અને આગમ દ્વારા એ અવેદ્ય પદને જીતીને વેદ્યસંવેદ્ય પદ પ્રાપ્ત કરે છે.
ઓઘદ્રષ્ટિમાં તેમજ મિત્રાદિ ત્રણ દ્રષ્ટિમાં આ અવેદ્યસંવેદ્ય પદ જિતાવું અશક્ય છે. તેથી માત્ર આ ચોથી દીક્ષા દ્રષ્ટિને છેડે તે જીતવાનું વિઘાન છે. તે પહેલાં યોગ્યતા લાવવા માટે મુખ્યપણે ઉપદેશબોઘનું કથન કરાય છે. તે જીતે સહજે ટળેજી, વિષમ કુતર્ક પ્રકાર; દૂર નિકટ હાથી હણેજી, જેમ એ બઠર વિચાર.
મન. ૧૧ તે અવેદ્ય સંવેદ્ય પદ જિતાતાં તેની સાથે જે અનેક પ્રકારના હાનિકારક કુતર્કો હોય છે તે વેદ્યસંવેદ્ય પદમાં સૂક્ષ્મબોધ પ્રાપ્ત થતાં આપોઆપ ટળી જાય છે. તે કુતર્ક વિષે બઠરનું દ્રષ્ટાંત –
