________________
૧૪
ઢાળ બીજી બીજી તારા દૃષ્ટિ
(મનમોહન મેરે-એ દેશી)
દર્શન તારા તૃષ્ટિમાં, મનમોહન મેરે; ગોમય અગ્નિ સમાન; મ શૌચ સંતોષ અને તપ ભલું, મ સાય ઈશ્વર માન. મ૦ ૧
પ્રથમ મિત્રા દૃષ્ટિમાં સત્પુરુષનો યોગ થાય, બોઘ મળે; પછી પ્રેમ જાગે અને બોધની વૃદ્ધિ થાય એ રૂપ આ બીજી તારા દૃષ્ટિ છે. તેમાં બોધ ગોમય—છાણાના અગ્નિ જેવો હોય છે.
અર્થાત્ છાણાનો અગ્નિ તૃણ-અગ્નિ કરતાં ગરમીમાં વધારે હોય છે અને એકદમ ઓલવાઈ ન જતાં આગળ આગળ વધે છે તેમ બીજી દૃષ્ટિમાં બોઘનું બળ વધે છે અને પહેલી દૃષ્ટિ કરતાં કંઈક વધારે વાર ટકે પણ છે.
આ સૃષ્ટિમાં નિયમ નામનું અંગ પ્રગટે છે. સર્તનમાં પ્રવર્તવારૂપ નિયમો મુખ્યપણે પાંચ છે. તે બાહ્ય ને અત્યંતર એમ બે ભેદે સમજવા યોગ્ય છે.
-
૧. શૌચ :- શરીરાદિની પવિત્રતા જાળવે, ક્યાંય અશાતના ન થવા દે એ આદિ બાહ્ય શૌચ અને મનમાં રાગદ્વેષ ન થવા દે તે અત્યંતર શૌચ.
