________________
હોવાના વલણને સાંકેતિક ભાષામાં સમજી શકાય. રંગીન પ્યાલો એ “હોવાના” વલણનું પ્રતીક છે. વાદળી રંગનો પ્યાલો વાદળી એટલા માટે દેખાય છે કે સૂર્યનાં કિરણો જ્યારે તેના પર પડે છે ત્યારે તે કિરણોમાંના વાદળી સિવાયના બધા રંગોને શોષી લે છે અને ફક્ત વાદળી રંગને પરાવર્તિત કરે છે. એટલે કે વાદળી રંગના પ્યાલાને આપણે વાદળી રંગનો એટલા માટે કહીએ છીએ કે તે વાદળી રંગ આપણને આપી દે છે. તે પ્યાલો જે રંગ રાખી લે છે, તેનાથી પિછાનાતો નથી.
હોવાપણાના વૈભવની વાત કરતાં એરિક ફ્રોમ કહે છે : હોવાનું વલણ ધરાવતી વ્યક્તિ કેટલીક સામાજિક જવાબદારીઓ અદા કરવામાં નિપુણ હોય છે, એટલું જ નહિ પણ તેનાથી તો ઉચ્ચતમ કક્ષાનું જ્ઞાન અને સત્યનિષ્ઠા ધરાવતું વ્યક્તિત્વ આપણી આંખોની સામે ખડું થાય છે. આવા લોકોની સત્તા તો આપોઆપ પ્રસરે છે. તેમણે સત્તા વાપરવા હુકમો આપવા પડતા નથી, ધમકી આપવી પડતી નથી. તેમની સત્તા તેઓ “છે તેનાથી જ દેખાય છે.
આપણા યુગના ઘણા જ સ્વનિષ્ઠ મહાપુરુષોને આપણે આ રીતે જોયા છે.
અસ્તિત્વ.
મઝાની વાત થઈ. પણ એ મને શી રીતે ?
પૂજયપાદ દેવચન્દ્રજી મહારાજ પરમતારક શ્રી કુન્થનાથ ભગવાનના સ્તવનમાં કહે છે : “અતિ સ્વભાવ જે આપણો રે, રુચિ વૈરાગ્ય સમેત; પ્રભુ સન્મુખ વન્દન કરી રે, માંગીશ આતમોત...”
સ્વાનુભૂતિની પગથારે છે ?