________________
ઔદયિક ભાવ સોપાધિક દશા. જ્યારે ક્ષાયિકંભાવ કે પારિણામિક ભાવ તે નિરુપાધિક દશા. ક્ષાયોપથમિક ભાવ વડે સાધક ક્ષાયિકભાવ ભણી ગતિ કરે છે. અને પોતાના સ્વભાવમાં પરિણમવા રૂપ પારિણામિક ભાવ નીખર્યા કરે છે.
એક સાધકની યાત્રાનો વિકાસ-આલેખ / graph જોઈએ.
તાવ આવ્યો સાધકને. અસાતા વેદનીય કર્મ ઉદયમાં આવ્યું. એ સમયે સાધક પોતાના ઉપયોગને ઉદયાનુગત – ઉદયની પ્રક્રિયા સાથે સંકળાયેલ ન બનાવતાં સ્વસત્તાનુગત બનાવશે.
તે સમયે, તેનો ઉપયોગ પોતાના આનંદમાં જશે તો ઉદયની પળોમાં જઈ, પીડાને અનુભવી, હાયકારો કરી એ જે નવું કર્મ બાંધવાનો હતો, તે નહિ બાંધે.
આ જ રીતે, ક્રોધનો ઉદય થાય ત્યારે ઉપયોગ ક્રોધમાં રહેવાને. બદલે સમભાવમાં રહે તો...? તો, સાધક ઔદયિક ભાવની અસરમાં નહિ લપેટાય.
ધર્મ પોતાની ભીતર છે કે નહિ એ જોવાનું કેવું મઝાનું આ સાધન આપ્યું ! : “જે જે અંશે રે નિરુપાધિકપણું, તે તે જાણો રે ધર્મ...” સ્વભાવ દશાનો ઉઘાડ થયો છે, તો ધર્મ... પછી એ કેટલો થયો છે, એ પર સાધનાની દશાનું અનુમાન.
સ્વાનુભૂતિની પગથારે ૯
