________________
રામકૃષ્ણ પરમહંસે નરેન્દ્રના મસ્તક પર હાથ મૂક્યો. શક્તિપાત. નરેન્દ્ર સમાધિમાં ડૂબી ગયા. સાત દિવસ સુધી તેઓ એ સ્થિતિમાં રહ્યા. આઠમે દિવસે રામકૃષ્ણ તેમને બહાર લાવ્યા. ત્યારે સમાધિનો - આત્મસાક્ષાત્કારનો આનંદ માણી ચૂકેલ નરેન્દ્ર કહે છે : ગુરુદેવ ! પૂરા ભવચક્રમાં હોશમાં હોઉં એટલો સમય આ જ હતો; આપે આપ્યો તે; હવે આપ મને બેહોશીની દુનિયામાં કેમ લઈ આવ્યા?
એ પછી વારંવાર નરેન્દ્રને એ સ્થિતિને પુનરાવર્તિત કરવાની ઈચ્છા થવા લાગી.
સમતાના દિવ્ય આનંદને એકવાર માણ્યા પછી સાધક જરૂર એને વારંવાર આવર્તિત કરવા ઇચ્છશે.
સમ્મ સામાયિક.
મોક્ષસાધનામાં પ્રબળ સામર્થ્ય ધરાવતા જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્ર ગુણોનો લાભ તે સમ સામાયિક.
સમ્મ એટલે ખીર-ખાંડથી યુક્ત હોય તેવો મધુર પરિણામ આત્માનો. તે રત્નત્રયીરૂપ આત્માનો પરિણામ છે. રત્નત્રયી એટલે આત્મરમણતા.
યાદ આવે જ્ઞાનસાર : વારિત્રમભિવર, શાને વા નં મુને ! આત્મચરણ, સ્વરૂપ-એકાગ્રતા એ જ છે જ્ઞાન, એ જ છે દર્શન, એ જ છે ચારિત્ર.
સ્વાનુભૂતિની પગથારે ૭ ૮૫