________________
વિભાવો ભીતર ન હોય તો વિકલ્પો ક્યાંથી થાય ? અને એ વિકલ્પોના અભાવમાં રતિ અને અતિ ક્યાંથી હોય ?(૨)
પછી હોય આનંદ જ આનંદ. આત્માનુભૂતિ એટલે આનંદથી છલક છલક છલકાતી અવસ્થા. ભીતરનો એ આનંદ સાધકના ચહેરા પરથી દદડી રહ્યો હોય પ્રસન્નતા રૂપે.
‘એકતાજ્ઞાન નિશ્ચય દયા, સુગુરુ તેહને ભાખે...' એકત્વાનુભૂતિ, આત્માનુભૂતિ તે જ નિશ્ચય અહિંસા. સ્વરૂપનો અપરિત્યાગ. એથી જ હિંસાની વ્યાખ્યા થશે સ્વરૂપનો પરિત્યાગ. વિભાવમાં ગયા એટલે હિંસા જ હિંસા.
સ્વરૂપ સાથેની એકતાનો અનુભવ તે એકત્વાનુભૂતિ.
મઝાની વાત એ છે કે જ્યારે આપણે એકાગ્રતા જેવો શબ્દ વાપરીએ છીએ ત્યારે પણ, ધ્યાનના સન્દર્ભમાં તો, ત્યાં એક એટલે આત્મા જ થાય છે. અને એટલે જ, કોઈ પદ આદિમાં ડૂબીને એકાગ્ર બનીને સાધક સ્વરૂપમાં ડૂબે છે. અને એ જ એની એકાગ્રતા છે.
-
જેમ કે, ‘તિસ્થયા મે પક્ષીયંતુ' જેવા કો'ક પદમાં સાધક એકાગ્ર બન્યો. એની આ એકાગ્રતા આગળની એકાગ્રતા માટે પૃષ્ઠભૂ બનશે. (૨) નિિમ અસંઘોને, પવળામાવે નહ નતતર I परपरिणामाभावे णेव वियप्पा तया हुंति ॥ ९७ ॥ का अरती आणंदे केवत्ति वियप्पणं ण जत्थुत्तं । अणे तत्थ वियप्पा पुग्गलसंजोगजा कत्तो ॥ ९८ ॥
સ્વાનુભૂતિની પગથારે ૫- ૨૭
