________________
પોષણ મળ્યા કરે. ઘી-દૂધ વગેરે ન હોવાને કારણે બીજી કોઈ ગરબડ ન સર્જાય. . - સાધુને સામાન્ય સંયોગોમાં સાદો આહાર લેવાની જ આજ્ઞા છે. તપશ્ચર્યા કરવાની હોય કે એનું પારણું હોય ત્યારે જ ઘી-દૂધ આદિ લેવાની વાત છે.
દશવૈકાલિક સૂત્રની હારિભદ્રીય ટીકામાં એક પ્રસંગ આવે છે: મુનિરાજ વહોરીને આવ્યા છે. મિષ્ટાન્ન પાત્રમાં જોઈ ગુરુદેવે પૂછ્યું : કેમ, મિષ્ટાન્ન કેમ ? શિષ્ય કહ્યું : ગુરુદેવ ! નિર્દોષ આ જ મળ્યું. રોટી-શાક દોષિત લાગ્યું. નિર્દોષ આ જ હતું. માટે એ લાવ્યો. શિષ્યના મનમાં આસક્તિ હતી; એથી એણે આવો જવાબ આપેલો. પણ મઝાની વાત આ થઈ કે સાધક સાત્ત્વિક આહાર પર જ પસંદગી ઉતારે. ઘી-દૂધથી યુક્ત મિષ્ટ આહાર પર નહિ; કે જે પ્રમાદને વધારે.
સાધકનું આહાર-વિજ્ઞાન આવું હોય છે : એકાસણું પણ એ રીતે કરવાનું, સાદા અને ઓછા આહારથી કે વાપર્યા પછી તરત સ્વાધ્યાય આદિમાં જોડાઈ શકાય.
તપાચારના બાહ્ય ભેદોને અભ્યત્તર તપ જોડે સાંકળવાની મઝાની વાત આપણે ત્યાં છે. (૫)
એવું લાગે કે અનશન અને ઊણોદરી તપને સ્વાધ્યાય જોડે, વૃત્તિસંક્ષેપ અને રસત્યાગને ધ્યાન જોડે અને કાયક્લેશ અને સંલીનતા તપને કાયોત્સર્ગ જોડે સંબંધ છે. (૫) વાહ્ય તદુપવૃઢમ્ ! – જ્ઞાનસાર
સ્વાનુભૂતિની પગથારે , ૮૦ *
