________________
છે ?' ભીમ કહે : ‘મને શું ન દેખાય ? મને બધું જ દેખાય છે. ઝાડ, ડાળી, પંખી, એની પાંખ, ચાંચ...' ગુરુ દ્રોણ સમજી ગયા કે ભીમ લક્ષ્યને નહિ વીંધી શકે.
છેલ્લે અર્જુન આવ્યો. ગુરુએ પૂછ્યું તેને : ‘શું દેખાય છે?’ અર્જુનને માત્ર માટીના પંખીની ડાબી આંખ દેખાતી હતી. બીજું કશું જ નહિ... ન ઝાડ, ન ડાળ, ન પંખી, ન એની ચાંચ, ન એની કલગી... ન એની જમણી આંખ... એને દેખાય છે માત્ર ડાબી આંખ. ગુરુ સમજી ગયા કે આ વિદ્યાર્થી લક્ષ્યને વીંધી શકશે.
અને, અર્જુન લક્ષ્યને વીંધી શક્યો.
તમે જડ કોઈ તત્ત્વમાં ચિત્તને ન પરોવો, તો – અને તો જ તમારા ચૈતન્ય સ્વરૂપને જોઈ શકો. ‘દેખે નહિ કુછ ઔર જબ, તબ દેખે નિજ રૂપ...'
સ્તવનાકાર મહર્ષિએ પરમાત્મદર્શન માટે પણ આવી અનન્ય દશાની વાત કરી છે. અને પરમાત્મદર્શન દ્વારા જ નિજ સ્વરૂપનું દર્શન થાય છે ને !
મઝાનું સૂત્ર ગુજરાતી ભાષામાં તેમણે આપ્યું છે : ‘ચિત્ત ચાહે પ્રભુ ચાકરી રે, મન ચાહે મળવાને કાજ, સલુણા; નયન ચાહે પ્રભુ નીરખવા રે, ઘો દરસન મહારાજ !...'
નયન, મન અને ચિત્ત... ઇન્દ્રિયોના સ્તર પર પ્રભુદર્શનની ઉત્કંઠા, મન અને ચિત્તના સ્તર પર પણ એ ઉત્કંઠા; દર્શન-સુખ ક્યાં દૂર છે ? લાગે કે ઓહ્ ! ‘એ' તો દૂર ક્યાં હતા જ ! આપણે સ્વાનુભૂતિની પગથારે ૭ ૨ ૩
