________________
૧૫
યોગસાર પ્રકરણ/દ્વિતીય પ્રસ્તાવ/બ્લોક-૯-૧૦
तात्त्विका वयमेवान्ये भ्रान्ताः सर्वेऽप्यतात्त्विकाः ।
इति मत्सरिणो दूरोत्सारितास्तत्त्वसारतः ।।१०।।(युग्मम्) શ્લોકાર્ધ :
મારું દર્શન મુખ્ય છે-મેં સ્વીકારેલું દર્શન તત્ત્વને સ્પર્શનારું છે. વળી, પર દર્શન પાખંડો છેeતત્વને સ્પર્શનારા નથી. મારા વડે સ્વીકારાયેલું આગમ સાર છે. વળી પરકીય એવા આગમો અસાર છે. અમે જ તાત્વિકતત્વને સેવનારા, છીએ. અન્ય સર્વે અતાત્વિક ભ્રાંત છે. એ પ્રકારે દષ્ટિરાગવાળા જીવો મત્સરી, તત્ત્વના સારથી દૂર ઉત્સારિત= દૂર ફેંકાયેલા છે. II૯-૧૦માં ભાવાર્થ:
જે જીવો સંસારના ભોગોને છોડીને કલ્યાણના માર્ગે આવેલા છે તેઓ પણ દૃષ્ટિરાગના દોષથી દૂષિત મતિવાળા હોય ત્યારે તત્ત્વાતત્ત્વના વિભાગ વગર સ્વમતિ અનુસાર કે સ્વજન્મથી પ્રાપ્ત એવું દર્શન સ્વીકારે છે પરંતુ તત્ત્વના પક્ષપાતથી કયું દર્શન સદર્શન છે એની જિજ્ઞાસા પણ ધરાવતા નથી અને માને છે કે આપણું દર્શન તત્ત્વને બતાવનારું છે માટે આપણું દર્શન મુખ્ય છે. વળી, આવા જીવો પોતાના દર્શનની મુખ્યતાને જોવામાં પણ પોતે પોતાની અભિનિવિષ્ટ મતિ અનુસાર જ પોતાના દર્શનના પદાર્થોને સારરૂપે સ્થાપન કરે છે. અને બીજાનાં દર્શન પાખંડી છે તેમ માનીને તે તે દર્શનમાં રહેલા તત્ત્વને સ્પર્શનારાં વચનોને જોવાને બદલે સ્વમાન્યતાની સાથે વિરોધવાળાં વચનોને ગ્રહણ કરીને તેને અસારરૂપે સ્થાપન કરવા પ્રયત્ન કરે છે.
વળી, વિચારે છે કે આપણું સ્વીકારેલું આગમ જ સાર છે. પરકીય આગમ અસાર છે. પરંતુ સ્વ આગમમાં કે પર આગમમાં તત્ત્વને સ્પર્શનારા વચનો ક્યા છે તેનો વિભાગ કરવા પ્રયત્ન કરતા નથી. વળી, દૃષ્ટિરાગવાળા જીવો માને છે કે અમે જ તાત્ત્વિક=પારમાર્થિક યોગમાર્ગને સ્પર્શનારા છીએ. અન્ય સર્વે અતાત્ત્વિક છે=પોતાનાથી ભિન્ન માન્યતાવાળા તત્ત્વભૂત યોગમાર્ગને સેવનારા નથી પરંતુ અતત્ત્વભૂત યોગમાર્ગને સેવે છે તેવા ભ્રમવાળા છે. આ પ્રકારના