________________
યોગસાર પ્રકરણ/ચતુર્થ પ્રસ્તાવ/શ્લોક-૧૮, ૧૯-૨૦
ભાવાર્થ
૧૬૩
જે સાધુઓને વ્રતો શું છે, વ્રતોથી સંસારનો કઈ રીતે ઉચ્છેદ થાય છે તેનો કોઈ બોધ નથી, માત્ર સાધુવેશમાં રહીને ઉચિત આહાર, પાણી, સ્થાન વગેરેની પ્રાપ્તિ, માનસભર જીવવાની આશંસા આદિ રાખીને સાધ્વાચારની ક્રિયાઓ કરતા હોય તેઓની દૃષ્ટિ પોતાની જીવનવ્યવસ્થા-પ્રધાન હોય છે. તેથી કોઈ ભક્તિવાળા શ્રાવક કે સ્ત્રીને જોઈને ચાર જણાની વચમાં કહે છે કે, આ બહેન તો સાધુની માતા જેવી છે, સાધુની સદા હિતચિંતા કરનાર છે, ઇત્યાદિ સંયોગ અનુસાર જે-જે જ્ઞાતિના સંબંધો બતાવવા જેવા જણાય તે બતાવીને, દીનતાને આશ્રિત એવા તે સાધુ હીન સત્ત્વને કારણે પોતાનું સાધુજીવન વ્યર્થ કરે છે. ૧૮
અવતરણિકા :
વળી, કોઈ પુરુષ આદિને જોઈને હીન સત્ત્વવાળો સાધુ સંયોગ પ્રમાણે શું શું કરે છે તે બતાવે છે
શ્લોક ઃ
अहं त्वदीयपुत्रोऽस्मि कवलैस्तव वर्धितः । तव भागहरश्चैव जीवकस्ते तवेहकः । । १९ ।।
एवमादीनि दैन्यानि क्लीबः प्रतिजनं मुहुः ।
कुरुते नैकशस्तानि कः प्रकाशयितुं क्षमः ? ।। २० ।। (युग्मम् ) શ્લોકાર્થ :
હું તમારો પુત્ર છું, તમારાં વલોથી=કોળિયાથી, વર્ધિત છું, તમારો ભાગીદાર છું, તમારો જીવક છું, તમારો ચાહક છું તે વિગેરે દીન વચનો પ્રતિજનને આશ્રયીને નપુંસક એવો તે સાધુ અનેક વખત કહે છે તે ચાટુવચનોને પ્રકાશન કરવા માટે કોણ સમર્થ છે ? II૧૯-૨૦]
ભાવાર્થ:
પૂર્વશ્લોકમાં હીન સત્ત્વવાળા સાધુ સ્ત્રીને આશ્રયીને કઈ રીતે દીનવચનો
