________________
ખજાનો.....!
નાનુડી ગામને પાદરે દસ-બાર ઝુંપડાના ઝૂંડમાં ગરીબો વસતા હતા, એમાં કાના કુંભારનું એક નાનું સરખું ઝુપડુંઘરમાં માટીનો ચૂલો અને થોડાં વાસણો, માટીના ઠામ-ઠીકરા અને ફાટેલી ગોદડીઓના ગાભા, દરિદ્રનારાયણનાં દર્શન કરાવે. ગરીબીમાં જીવે, મહેનત મજૂરી કરતાં રોટલા પૂરતાં પૈસા માંડ રળી ખાય !
એના મનમાં હંમેશાં શ્રીમંત થવાના વિચારો ધૂમરાયા કરે. એક રાત્રે ઊંઘમાં એણે એક સ્વપ્ન જોયું. બાજુમાં ખાંભાનગરમાં ઘાતરવડી નદી પાસે ઘણું બધું ધન દાટેલું પડ્યું છે. કાનાએ સ્વપ્નની વાત પર ધ્યાન આપ્યું નહિ. બીજીવાર રાત્રે એજ સ્વપ્ન આવ્યું. જાણે કોઈ ત્યાં જવાની પ્રેરણા કરતું હોય, પરંતુ માંડી વાળ્યું. ત્રીજી રાત્રે ફરી એજ સ્વપ્ન, જાણે તેને કોઈ ત્યાં જવાની આજ્ઞા કરતું હતું.
કાનો હવે અધીરો બન્યો, ખાંભા જઈ ધાતરવડીના પૂલ પાસે જવાનો નિશ્ચય
કર્યો.
એ દિવસોમાં ભારત સરકાર દીવ-દમણ અને ગોવાને પોર્ટુગિઝ-ફીરંગીઓથી મુક્ત કરવા કૃતનિશ્ચયી બની હતી. દીવ, દમણ અને ગોવામાં ત્રિરંગો લહેરાવવાની નહેરુજીની હાકલનો પ્રતિછંદ જાણે હવામાં ગૂંજી રહ્યો. સૈનિકોએ કૂચ કરી. ખાંભા, ઉના, દીવ સુધી મિલીટરીએ તંબૂ તાણી પડાવ નાખ્યા. ખાંભા, ઉના દીવ સુધી જવાના દરેક પુલ પર સૈનિકો પહેરો ભરતા. ખાંભામાં રાજપૂતાના રેજિમેન્ટની રાવટીઓમાં સૈનિકોની છાવણી હતી.
સંધ્યાસમયે ચોરીછૂપીથી લપાતો છૂપાતો કાનો ધાતરવડી નદીને કિનારે આવ્યો. પ્રેમના પૂજારી, ધાતરવડના ઘણી, વીર માંગડાવાળાણી લુપ્ત થયેલી નગરીનો કોઈ ખજાનો નદીમાં તણાઈને આ પૂલ નીચે દટાયેલો હશે. તેવી આશામાં બીજા નાળા પાસે પહોંચ્યો.... ત્યાં જ એક સૈનિકની નજર એના પર પડી. તરત જ એને પકડ્યો અને પૂછયું, કેમ અહીં આંટા મારે છે ? કાનાએ ડરના માર્યા પોતાના સપનાની સાચી વાત
= ૪૧
E