________________
ભગવાન મહાવીર : ચ્યવનથી જન્મકલ્યાણ સુધીની યાત્રા
તીર્થંકરની માતાને આવેલાં સ્વપ્નાંઓ આત્મદશાના ઉત્કર્ષનો સંક્ત કરે છે.
તીર્થકર ભગવાનના જીવનની દિવ્યઘટનાઓને કલ્યાણક રૂપે ઓળખવામાં આવે છે. અષાઢ સુદ-૬ને દિવસે તીર્થકર ભગવાન મહાવીરનું પૂર્વભવના દશમાં દેવલોકથી ચ્યવન થઈ માતાના ગર્ભમાં આવવું તેને ચ્યવનકલ્યાણ કહેવામાં આવે છે ચૈત્ર સુદ-૧૩ને દિવસે માતાના ગર્ભમાંથી પૃથ્વી પર જન્મ લે છે તેને જન્મ કલ્યાણ કહેવાય. આત્માના ઊર્ધ્વગામન માટે ઘર કુટુંબ, સંસાર, રાજ વૈભવ છોડી કારત વદ૧૦ને દિને દીક્ષા અંગીકાર કરે છે તે દીક્ષાકલ્યાણક. વૈશાખ સુદ-૧૦ને દિને ગો-દોહ આસન, ધ્યાનસ્થ મુદ્રામાં સજુવાલિકા નદીને કિનારે કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ કરે છે તેને કેવળ કલ્યાણક રૂપે આપણે ઉજવીએ છીએ આસો વદ અમાસના દિને સર્વકર્મની નિર્જરા કરી, અષ્ટકર્મના કાલીનાગ પર વિજય પ્રાપ્ત કરી સિદ્ધબુદ્ધ બની મોક્ષ પ્રાપ્ત કરે છે તે નિર્વાણ મહોત્સવને આપણે મોક્ષ કલ્યાણક રૂપે ઉજવીએ છીએ.
ચરમતીર્થકર ભગવાન મહાવીરના જીવનની આ દિવ્ય અને અપૂર્વ ઘટનાઓ જગતના સર્વજીવો માટે કલ્યાણકારક હોવાથી તેને આપણે સૌ કલ્યાણક રૂપે ઉજવીએ છીએ.
આ પાંચે કલ્યાણકોના સમયે સમગ્ર જગતના તમામ જીવો શાતા-શાંતિ અનુભવે છે. તીર્થકરના પ્રચંડ પુણ્યોદયને કારણે કલ્યાણકોના સમયે, નર્કમાંના નારકીના જીવો જે સતત વેદના અને પીડાની અનુભૂતિ કરનારા છે તેને પણ એ ક્ષણ કલ્યાણરૂપ પરિણામી શાતા આપનારી બને છે.
ભગવાન મહાવીરના ચ્યવનથી જન્મસુધીની વિશિષ્ટ ઘટનાઓનું ચિંતન સ્વપરના કલ્યાણનું કારણ બની રહેશે.
= ૧૦૭ -
