________________
ત્યાગને બદલે ભોગલક્ષી જીવનશૈલીને કારણે કુટુંબોમાં કુસંપ વધ્યા. સાગરીય તેલક્ષેત્રોના ભૂમિબિંદુ માટે એક જ રાષ્ટ્રના બે રાજ્યો ઝગડે છે. કાવેરી અને નર્મદાના નીરની વહેંચણી માટે પણ વિવાદ, તેલ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય લડાઈઓ ખંજરથી લઈને વિસ્ફોટ બોમ્બ જેવા ધાતક શસ્ત્રો દ્વારા માનવી આજે માનવીના લોહીનો તરસ્યો થયો છે.
કુદરતે બક્ષેલી જમીન અને જલરાશિના ઝધડા જાણે આપણને ઓછા પડ્યા હોય તેમ, આકાશી ક્ષેત્રોમાં સ્પેસ લેબોરેટરી અને અવકાશી સ્ટેશનો સર્ચ મોરચાનું મંડાણ થઈ રહ્યું છે, કુટુંબથી શરૂ થઈ વિશ્વ, અને હવે આ કુરુક્ષેત્ર કોસ્મિક વિશ્વ સુધી વિસ્તરી ચૂક્યું છે.
મહાત્મા ગાંધીજીએ કહ્યું કે તમારી પાસે જે કાંઈ હોય તે બધાનો તમે ત્યાગ કરો છો ત્યારે તમે જગતની સઘળી દોલતના માલિક બનો છો.
અપરિગ્રહનું વ્રત શ્રદ્ધાપૂર્વક આચરણ પામે ત્યારે સમાજવાદના આદર્શની પ્રતિષ્ઠા થઈ શકે.
પરિગ્રહના વિવેકહીન ભોગે ફ્રાન્સ જેવા મૂડીવાદી દેશોમાં હિંસાએ તાંડવનૃત્ય કર્યું. ફ્રાંસમાં એક બાજુ મૂડીવાદી શાસકોનો વૈભવ અને બીજી બાજુ વિશાળ સમુદાયની ભયંકર દરિદ્રતા, તેથી પ્રજાને એક (થ્રેડ) રોટલાનો ટુકડો મેળવવા શાસકો વિરૂદ્ધ બળવો કરવો પડેલો. વધુ પડતા પરિગ્રહને લીધે જ કાર્લમાર્કસ ક્રાંતિનું સર્જન થયું. ક્રાતિઓ લોહિયાળ પણ બને. ભગવાન મહાવીરનું અર્થશાસ્ત્ર અહિંસાપોષક છે. મુનિસંતબાલજીની ધર્મ આધારીત સમાજરચનાની વાત અહિંસા પોષક છે. પોતાના વિચારો બીજા પર ઠોકી બેસાડવા તે હિંસા છે. જૈનધર્મમાં બતાવેલ અનેકાંત વિચારધારાનું આચરણ હિંસા નિવારી શકે છે. બીજાની વાત પણ સાચી હોઈ શકે. કોઈપણ વિચાર કે અન્યના મતને દરેક બાજુએથી જોવો. જે માનવી પોતાની દષ્ટિ છોડી બીજાની દષ્ટિથી જુએ તો અડધું જગત શાંત થઈ જાય, એ સુંદર વાત જૈનદર્શને અનેકાંતવાદ દ્વારા સમજાવી છે.
માતા-પુત્ર, પતિ-પત્ની, સાસુ-વહુ, શેઠ-નોકર-બે પક્ષના કાર્યકરો-પ્રજાનેતા, સરકાર-પ્રજા, અમલદાર-પ્રજા, સંસ્થાના કાર્યકરો દરેક અભિપ્રાય અને ઘટનાને
=
૧૩૭_F
