________________
હીરવિજ્યજીના પ્રતિબોધથી અકબરે અહિંસા માટે દિનેઈલાહી સ્થાપ્યો અને પોતે જે ચકલાની જીભનું સ્વાદીષ્ટ ભોજન કરતો હતો તે બંધ કર્યું અને પર્યુષણ વગેરે કુલ ૧૫ દિવસ કતલખાના બંધ કરાવ્યાં.
જગડુશાનો અનુકંપાભાવ
દાનવીર શ્રેષ્ઠીવર્ય જગડુશા દરિયાની મુસાફરી કરતા હતો. ખારવાએ કહ્યું કે અહીં એક દેવી આ સમયે મુખ ફેરવે છે જેથી વહાણો ડૂબે છે, અમંગળ થાય છે જેથી અમુક સમય પછી જ મુસાફરી કરી શકાય. જગડુશા દેવીની અર્ચના પૂજા ધ્યાન દ્વારા સાધના કરે છે. દેવી ૧૦૮ બકરાનો ભોગ માગે છે મંદિરનાં ૧૦૮ પગથિયાં પર ભોગ મૂકવાનો છે. પહેલું પગથિયે પોતે તલવાર લઈ બેસે છે. બીજે પોતાના પુત્રને બેસાડે છે અને કહે છે કે હે દેવી પહેલા મારો પછી મારા પુત્રનો ભોગ, બલિ સ્વીકારો ત્યાર પછી આ નિર્દોષ જીવોનો ભોગ લો. દેવી જગડુશાની જીવદયાથી પ્રભાવિત થઈ અભયદાન આપે છે.
હિંસાના પ્રકાર : હિંસા બે પ્રકારે થાય છે. (૧) પ્રત્યક્ષહિંસા અને (૨) પરોક્ષહિંસા.
પ્રત્યક્ષ હિંસા - જે હિંસા પ્રત્યક્ષ રીતે દેખાય છે, સમજાય છે તે પ્રત્યક્ષ હિંસા. એકેન્દ્રિય જીવથી માંડી પંચેન્દ્રિય જીવ સુધીના જીવોની હિંસા સહજ રીતે થાય છે પરંતુ તે ક્યારેકેમ થઈ તે જણાઈ આવે છે. જરા જેટલી સાવધાની વડે તે રોકી શકાય છે, અટકાવી શકાય છે.
પરોક્ષહિંસાનું સ્વરૂપ અતિ સૂક્ષ્મ, વ્યાપક, કઠિન અને દુર્ગમ છે. તે સામાન્યરીતે સરળતાથી જોઈ-જાણી શકાતું નથી. પરોક્ષ હિંસાના ઉંડાણ, તળને સમજવું અત્યંત આવશ્યક છે. પરોક્ષ હિંસા થતી નથી. હિંસાનાં અનેકવિધ રૂપો છે અને તેના અલગ-અલગ અગણિત પ્રકાર છે. જેમ જેમ તેના પર વિસ્તૃત, તલસ્પર્શી ચિંતન થશે. તેમ તેમ હિંસા-અહિંસાના સૂક્ષ્મ અને વ્યાપક રૂપે પ્રગટ થશે.
ન ૧૩૧ -
૧૩૧
