________________
જય સિહોરથી ઘોઘા માર્ગે લંકા ગયા. ત્યાંના રાજાએ તેને કન્યા પરણવી. અને પોતાના બાપ સિંહલના નામ ઉપરથી વિજયે લકાને સિંહલગઢ નામ આપ્યું. લંકાના મહા વંશ નામના પ્રખ્યાત ઇતિહાસમાં આ હકીકત મળતી આવે છે. લંકાની લાડી અને ઘોઘાને વર એવી પણ કહે. વત ચાલે છે. ( ઈ. સ. પૂ. સ. ૫-૬. )
લાટનું રૂપાંતર ભાર થયું હતું. અને એ શબ્દ અરબી અને મુસલમાન ગ્રંથકારોએ તથા ચીના લેખકોએ સાત માથી તેરમા સૈકા લગણ ઉપાડી લીધું છે. ઈ. સ. ૧૫૦ માં ટોલેમીના નકશામાં Harike નામ આપ્યું છે તે લાટક ઉપરથી હશે. માર્કોપોલો પણ લાર નામ ઈ. સ. ૧૨૭૦માં લખે છે. આ પ્રમાણે બાર નામ ટોલેમીન ગ્રીક નામ Larike ઉપરથી ગ્રંથકારેએ ઉપાડી લીધેલું જણાય છે. કર્નલ ટેડ લાર નામ આપે છે અને તે સ્વતંત્ર રજપુત જાત જણાવે છે અને વળી વધારામાં જણાવે છે કે એ લારજાતને કુમારપાળ રાજાએ રાજ્યમાંથી કાઢી મુકી તેથી તે દક્ષિણમાં ગઈ અને શિલાર-સુલાર તરીકે ઓળ ખાઈ. આ લારને અને લાડવાણુંઆને શું સંબંધ છે તે આગળ જણાવવામાં આવ્યું છે. પરંતુ લાર અને શિલારશિલાહારને શું સંબંધ છે તે ચોક્કસ થઈ શકતું નથી. કદાચ એ સ્વતંત્ર જાત હોય.
ઈ. સ. ૩-૪ સૈકા પહેલાં લાટ નામ વપરાએલું નથી. તે પહેલાં એ ભાગ અપરાતમાં આવી જતો. ઈ. સ. ૧૨ ૦૦ સુધી એ નામ બહુ વપરાશમાં આવેલું જણાય છે, સિદ્ધરાજના વખતમાં એ નામ વપરાતું હતું. ત્રીજા સૈકામાં કામસુત્ર નામના ગ્રંથમાં કાત્યાયને લાટ નામ વાપર્યું છે. અને એમ જણાવ્યું છે કે તે માળવાની પશ્ચિમે છે.
