________________
( ૫૪ )
જેમાંની એકને એક પુત્રી હતી પણ તે સઘળાં હરિભાઇના મરણ પછી થોડાક સમયમાં દેવલોક પામ્યા.
શામળભાઈ–હરિભાઈ અને ભકિતભાઈને ગુજરી ગયા પછી ભક્તિભાઈની વિધવા સ્ત્રીના હાથમાં દુકાનને કુલ વહીવટ આવ્યો. તેમનો ભાણેજ દુલભદાસ પુનાની દુકાનમાં પૂર્ણ માહીતગાર હોવાને લીધેત્યાંની દુકાનના પ્રતિનીધિ તરીકે વહીવટ કરવાને અધિકાર કાયમ રાખ્યો. તે તેણે ત્રણ વર્ષ સુધી સંતોષકારક ચલાવ્યો પણ તે પછી પિતે હરિભાઇને હું વારસ છું એમ જાહેર કરી પુનાની મિલ્કત કબજે કરી. આ ઉપરથી ભકિતભાઈની વિધવા સ્ત્રી રતનબાઈએ પોતાના ભાણેજ શામળભાઈને સાથે લેઈ દુલભદાસ પાસેથી પુનાની દુકાનને હિસાબ લેવા માટે ગયા. તેમાં સારી રીતે ફતેહ પામ્યા ને પિતાની સઘળી મીલક્ત કબજે લઈ લીધી. ઈ. સ. ૧૮૦૩ ના ડીસેમ્બર ની તા. ૫ મીએ રતનબાઈએ શ્રીમંત પેશ્વા સરકારની મંજુરી મેળવી પિતાના ભાણેજ શામળભાઇને દત્તક લીધો તેથી હરિભકિતની પેઢીની મીલકતના શામળભાઈ એકલા વરસ થયા. ઇ. સ. ૧૮૦૬ના માર્ચ મહીનામાં રતનબાઈ વડેદરા ખાતે સંતોષ પામી પાછા ફર્યા. - કેટલોક સમય વિત્યા બાદ શામળભાઈ પુને જઈ શ્રીમંત પેશ્વા સરકારને મળ્યા; તે સમયમાં “ટીપુ સુલતાન” સાથે મોટી લઢાઈ ચાલવાની ગોઠવણ ચાલતી હતી. મહેસુરના ટીપુ સુલતાન સાથે શ્રીમંત પિશ્વા સરકારને તેમજ નામદાર બ્રિટિશ સરકારને, અને દક્ષિણ હૈદ્રાબાદના નીઝામ સરકાર એઓ વચ્ચે મોટુ યુદ્ધ કરવાની તૈયારી હતી તેવામાં તેઓ પેશ્વા સરકાર પાસે આવેલા હોવાથી તેમને આ યુદ્ધમાં પારેખ તરીકે આવવા ફરમાન