________________
પ્રકરણ ૨ જી.
ગુજરાતી લાડ વાણિયા,
ઇન્દ્રવજા વ્યાપારમાં અદલ સાહસિક, જે લાટ લોકો મૅળથી અધીક; લંકા અને ચીન જાવા યુનાન, જાતા સુખે વાહી સમુદ્રયાન.
# દ છે રિયાઇ માર્ગમાં ભરૂચ અને સોપારાનાં બંદરો
મારફતે ઈ. સ. ના બીજા ત્રીજા સૈકામાં મેટે * વેપાર ચાલતો હતો, તથા એ વેપાર છેક લંકા જાવા, ચીન, ઇરાની અખાતમાં અહમદ (ઓમઝ) મિસર, અને યુનાના તથા રેમ સુધી ચાલતો હતો. એ વેપારની આયાત, નિકાસ, વેપારની મોસમ, વહાણ ને વેપારીઓ, ખારવાઓ, નૌકાશાસ્ત્ર, દરિયામાં ક્યાં ખડકો તથા વમળો છે અને જવા માટે કયાં ઠેકાણું જોખમ ભરેલા છે, અને કઈ રીતે સલામતીથી બંદરમાં જઈ શકાય તથા સલામતીથી લઈ જવાને માટે સરકાર તરફથી રખાતા ભોમિયા વગેરે બાબતે ઘણું જાણવાજોગ છે. અને ઈ. સનના આરંભની લગભગમાં લોક સ્થિતિ અને વેપાર કેવી સારી અવસ્થામાં હતા તે ઉપર ઘણું અજવાળું પડે છે. આ પ્રમાણે ભરૂચને વેપાર દરિયા માર્ગેજ હતો એમ નહોતું, પણ જમીન માર્ગ મોટો વેપાર ચાલતો. પ્રાચિન