________________
પ્રથમજ પાળવામાં તત્પર રહે છે, અને કેટલાક તો અણસમજુ જો તે સ્વચ્છ કર્યા સિવાય અને સ્નાન કર્યા સિવાય પણ એ ધર્મ પાળવામાં ઉત્સાહી હોય છે ! વાંચકાંદ ! ! તમને ખાત્રી ન જ થાય તો જરા કોઈ ચાહવાળાની દુકાનમાં ચાહ પીનારા સજન તરફ દષ્ટિ કરો એટલે તરત જહુશે કે; જે યાલામાં કોળી, કાછીઆ, મોચી, ગોલા, ઘાંચી વગેરે હજારો જાતને મનુ ચાહ પી ગયા હોય તે પ્યાલો તરતજ તે ચાહવાળો પિતાની પાસે પાણીની ભરી રાખેલી પતરાની ડોલમાં ડબક દેતાં બળી બહાર કાઢે છે કે જાણે ગંગાજીમાંથી રકાબી પ્યાલો પવિત્ર થઈને હમણાં જ બહાર ન નીકળ્યો હોય તેમ તરતજ તેને તેજ પ્યાલામાં, પાછા નવીન આવેલા ઉચ્ચ કોમના વાણીઆ, બ્રાહ્મણ વગેરે ચા પી પિતાના પવિત્ર મનને શાંત કરે છે. * * | વાંચનાર ! જુઓ ધર્મ કે સારે પળાય છે; ખરેખર ! આ દેખાવ કઈ સુજ્ઞજન જુએ તે તેમને કંપારી નહિ છૂટે ? કિંવા ધિક્કાર નહીં આવે ? બેશક મને તો લાગે છે કે ધર્મિષ્ટ બુદ્ધિવાળાજનોએ દેખાવ જે નજરો નજર જુએ તે તુરત ધિક્કાર સાથે તિવ્ર લાગણી થયા વિના પણ રહેજ નહિ. પણ આ માટે વિચારીએ તો એ વર્તન કોઈ ધર્મભ્રષ્ટ કે અભણોનું જ છે એમ નથી પણ તે સિવાય ભણી ગણી સુધરેલા વર્ગનું પણ છે. બીજું પરમાર્થના કાર્યો પણ હવે પાછળ પડતાં જાય છે એટલે ધર્મની નાસ્તી થતી જાય છે એમ કહેવાને બાધ નથી. પરંતુ આ સંસારની ઘટમાળનો મોટે આધાર ધર્મ ઉપર છે તેથી ધર્મશાસ્ત્રોમાં દરેકે પિતાના ધર્મમાં કમ પ્રવર્તવું તે વિષે જે તે ધર્મનાં પુસ્તકોથી, અને ધર્મગુરૂઓથી નિયમો બંધાયા છે. વળી તેમની
