________________
મોજુદ છે તેમ કહાનદાસનું નામ તેટલું બધું પ્રસિદ્ધ નથી. કહાનદાસનું ચરિત્ર જેકે અપ્રસિદ્ધ છે તે પણ તેની જે હકીકત હાથ લાગી છે તે ઉપરથી એ પરમધાર્મિક, પરમ સાત્વિક અને દ્રઢ પરિશીલતાવાળો હતો એમાં શક નથી. કહાનદાસના મૂળ વતનની ચેકસ ખબર નથી, પરંતુ તે અકુરેશ્વર જીલ્લાનો મૂળ વતની હોય એમ જણાય છે. અને કુરેશ્વર તે હાલનું ભરૂચ જીલ્લાનું અંકલેશ્વર છે. કાન્હડદાસના વડીલે ગુર્જરની સાથે ચાવડા રાજાઓના સમયમાં આવીને પાટણમાં વસેલા હતા તે ઉત્તરોત્તર લાગવગ વધતાં રાજ્ય કારભારમાં દાખલ થયા આ રીતે કહાનદાસના મિત્ર સોલંકી રાજા સિદ્ધરાજનો એક સામંત હતા, તેના મુઆ પછી કહાનદાસને તે જગાએ નીમવામાં આ
વ્ય. સોલંકી રાજાઓના વખતમાં મંત્રી આદિક રાજકારભારમાં લાડ ભાઈઓનો હિસ્સો હતે. તે પૈસે ટકે ઇજત આબરૂમાં રાજ્યકાર્યભારમાં આગળ પડતો ભાગ લેતા હતા. એમાં કહાનદાસ કે કૃષ્ણદાસનું નામ પ્રસિદ્ધ છે.
સોલંકી રાજા મૂળરાજ અને સિદ્ધરાજ બ્રાહ્મણ ધમને આશ્રય આપનારા હતા. ત્યારે સિદ્ધરાજ પછી કુમારપાળ જૈનધર્મને દઢ આગ્રહી હતા, એ ઐતિહાસિક વિગતોથી પ્રસિદ્ધ છે. આ ધર્મ વૈરને લીધે રાજ્યમાંને રાજ્ય માં અનેક રીતે પડતી મૂળ રોપાયાં, ધર્મવૈર વધ્યું, જૈનધર્મને પક્ષપાત થયે અને અનેક મત મત્તાંતર થયાં. કહાનદાસ વિષ્ણુ ધર્મને પરમભક્ત અને ચુસ્ત વૈષ્ણવ હતે. સાંભળવા પ્રમ ણે એમ પણ જણાય છે કે મોઢેરાના દહેરા ઉપર જે કૃષ્ણ ગોપીઓનું કોતરકામ કર્ણ રાજાના વખતમાં થએલું કહેવાય છે, તેને અનુસરીને કહાનદાસે કૃષ્ણ ગોપીઓનાં પથ્થરનાં પુતળાં રચાવી ત્યાં એવું કાંઈ યંત્ર
