________________
| ભરૂચમાં એટલી થઈ પડી હતી કે તેમાં ૪૦-૪૨ મણને
આટો શુભાશુભ સમયે વાપરવામાં આવતા. એટલી ભરચક વસ્તી ભરૂચમાં હતી. જેમાં હાલનાં યાત્રાના સ્થાનમાં પંડયા અથવા તો ગેર લોકો પિતાની યજમાન વૃતિ ચલાવે છે તેમ આજથી દોઢસો એક વર્ષ ઉપર આ દશા લાડ જ્ઞાતિમાં વહીવંચાઓ તે જ્ઞાતિના લોકોના પુરતા દાખલાઓની નોંધ રાખી વંશાવલીઓ વગેરે યોગ્ય હકીકત દર વર્ષે જે તે દસમને વાંચી બતલાવી જે કાંઈ ઇનામ મળતું તેના પર પિતાનો નિર્વાહ ચલાવતા હતા. તેઓ આ જ્ઞાતિની જાણવા જોગ મુખ્ય અને જ્ઞાતિના લોકોની વંશાવલી વગેરે હકીકતના ચોપડાઓ રાખી તેમાં વખતો વખત લખી નેંધ રાખવા કાળજી રાખતા. આ વહીવંચાઓએ એ નિયમ કરેલો હતો કે જ્ઞાતિના દરેક ઘરમાંથી અમુક રકમ અને સીધુ ખાવાને માટે લેવું જોઈએ. એક પ્રસંગે એવું બન્યું કે આ વહીવંચા પિતે બાંધેલા ક્રમ પ્રમાણે એક રંક વૃદ્ધ ડોશીને ઘેર પિતાના નિયમ મુજબ ધારે લેવા ગયા. આ ગરીબ બાઈને ખાવાને તે પુરું મળતું નહોતું અને વળી તેમાં આ મેમાન થયા ! મિષ્ટાન જમાડવાનું તો બને જ કયાંથી ! આથી તે રંક ડોશીએ કરગરીને કહ્યું કે ભાઈઓ તમને મિષ્ટાન જમાડવા મારી પાસે સાધન નથી માટે તમે કૃપા કરી મારે ત્યાંથી જાઓ પણ આ પિટભરા નિર્દય વહીવંચાઓએ તે રંક ડેશીને ધમકાવીને કહેવા લાગ્યા કે ગમે તેમ કર પણ અમારું દાપુ તથા સીધું લાવ. આ પ્રમાણે તેઓ હદ ઉપરાંત તગાદો કરવા લાગ્યા. આ દુઃખ તે રંક ડોશીથી સહન ન થવાથી તે ભરૂચના એક નામાંકિત શેઠ સામભાઇ વણદાસ પાસે ગઈ અને પોતાની બનેલી સઘળી વાત તેમને કહી. આ શેઠ બહુ દયાળુ હતા
