________________
કાઉસ તથા બીજા લોક ચેકસ સવાલોના જવાબ લેવાને ગયા હતા તેમાનો તેરમે સવાલ એ હતો કે હિંદમાં પાર જ સીઓ હિંદુ છોકરા છોકરીઓને ગુલામ તરીકે ખરીદી સંદરા કસ્તી પહેરાવે છે તથા તેઓનાં હાથનું ખાણું ખાય છે પણ તેઓ મરણ પામતાં તેઓની લાસને દેખમામાં નાખવાની ના પાડે છે. એ બરાબર છે ? આ સવાલનો જવાબ એવો આપવામાં આવ્યું હતું કે જુદીન છોકરાએને ગુલામ તરીકે ખરીદ કરતી વખતે પિતાને કોઈ નુક શાન ન થાય તેની સંભાળ લેઇ તેમને અવિરતા શીખવી પિતાના ધર્મમાં લેવાં, પણ આવી રીતે ધર્મમાં લીધેલા છોકરાઓનો હાથનું ખાણું વગેરે ખાધા પછી તેઓ મરણ પામે ત્યારે દોખમમાં નાખવા સામે હિંદના કેટલાક પારસીએ વાંધો લેતા જણાય છે.
આ પ્રમાણે પારસીઓને હિંદુઓ ઉપર ત્રાસ હતો એટલું જ નહિ પરંતુ તેમની વસ્તી ખંભાતમાં એટલી બધી ભરચક થઈ હતી કે હિંદુઓને ત્યાંથી નાસી છુટવાની જરૂર પડી હતી ને લોકે કંટાળી ગયા હતા. વળી પિતાનાં ઘરબાર પણ ઉપાડી શહેર છેડી ચાલ્યા ગયા હતા. આ વખતે ખંભાતમાં લાડ અને ગુર્જરોની ભેટી સંખ્યા હતી, તેમાંથી કેટલાક આ પ્રમાણે નાસી છુટયા હતા. આ અરસામાં ગુર્જર કુટુંબ નડિયાદ (નટપત્ર) અને વસ્યું હતું. ભાડ વાણુઆમાં પણ બીકના માર્યા કેટલાક ખંભાત છોડી ગયા હતા. પરંતુ આ પ્રમાણે ઘણે જુલમ થયાથી આખરે લાડ વાણિયામાં એક પરાક્રમી પુરૂષ પ્રકટ થયે તેનું નામ કલ્યાણરાય હતું.
કલ્યાણરાય કયારે થઈ ગયે તેનું હજી ચોકસ પ્રમાણુ સિદ્ધ થતું નથી તેને માટે જુદા જુદા મત છે. તે તેરમી