________________
( ૩૮ )
ગુરૂએ કહ્યું--બ્રાહ્મણ વગર કોઈની આવી સ્પષ્ટ વાણી હોઈ શકે નહિ. જા, ભાઈ ! સમિધ લાવ અને હું તને દિક્ષા આપું છું. તું સત્યથી ચલિત થયો નથી.
સાધારણ રીવાજ એવો છે કે એક ગોત્રમાં લગ્ન થઈ શકે નહિ. સ્મૃતિમાં ઘણી જ મજબુતીથી લખ્યું છે કે, એક ગેત્રમાં અથવા પ્રવર મળતાં આવે તેવા ગોત્રમાં પરસ્પર લગ્ન કરવું નહિ.
મિતાક્ષરાના આચારાધ્યાયમાં એવું લખ્યું છે કે, સગાત્રમાં અજાણે લગ્ન થઈ જાય અને તે પછી ખબર પડે ત્યારથી તે સ્ત્રીને માની પેઠે જુદી રાખીને પાળવી. મતલબ કે સગી બહેનને પરણવું અને ગોત્રાણ બેનને પરણવું એ બરાબર ગણ્યું છે. જાણે જેને સગોત્રમાં પરણે અને તે સ્ત્રીને પેટે જે પુત્ર થાય તો તે પુત્રને ચાંડાળના જે ગણુ.
સ્મૃતિમાં કહ્યું છે કે, आमुढ पतिताऽपत्यं ब्राह्मण्यां यश्वशुद्रजः॥ सगोत्रोढा सुतश्चैव चांडाला स्त्रयईरिताः॥
અર્થ-પતિત થઈ ગયેલાને પુત્ર, બ્રાહ્મણીને પેટ શુદ્રથી થયેલો પુત્ર, અને સગોત્રની કન્યા પરણીને તેનાથી થયેલો પુત્ર, એ ત્રણને ચાંડાળ કહ્યા છે–મતલબ કે તેને જોઇ દેવાય નહિ ઈત્યાદિ-ઘણું મજબુતીથી લખેલું છે. આ પ્ર. માણે એક ગોત્રમાં લગ્ન થતું નથી.
કેટલાક કહે છે કે વાણિયામાં ગોત્રજ નથી, પરંતુ એમ કહેવું એ બરાબર નથી. કેટલીક જ્ઞાતિઓમાં વાણીયાનાં ગોત્ર પોતાના કુળ ગુરૂ બ્રાહ્મણના ગોત્ર ઉપરથી નિર્દિષ્ટ
