________________
મારે કહેવું જોઈએ કે જે આચાર વિચાર હાલ પાળવામાં આવે છે તે ટાપટીપના ઘણા ખરા સ્થળે જણાય છે, પણ કાંઈ હદયની ખરી શુદ્ધતાના હોતા નથી. કારણકે રસોડામાં કુતરૂ આવી ફરી જાય તો રાઈ અભડાય, પણ જાતની મોટી રાઈને કુતરૂ આવી અડે તો તે અભડાય નહીં કારણકે જ્ઞાતિ એ ગંગાનો પ્રવાહ ગણાય છે. ઢેડ ભંગીઆથી અડકાએલી વસ્તુ છેવી પડે પણ જે તે વસ્તુ ધોવાથી બગડતી હોય અને નુકશાન થતું હોય તો તેના પર એક લીલું તરણું નાંખવાથી અગર મુસલમાનને અડકાવવાથી પવિત્ર થઈ જાય છે. વળી તે મુસલમાનને જાતે અકીએ તે નહાવું પડે અને અડકાવેલી ચીજ પવિત્ર ગણાય! કહે એ કયા શાસ્ત્રને ન્યાય ? કેટલાક કૃતજ્ઞી સ્ત્રી પુરૂષો આખો દીવસ પાપ કર્મ કરે તે નિયમ વિરૂદ્ધ કહેવાય નહીં, પણ દેવદર્શન જાય ત્યારે માત્ર રસ્તામાં ભુલથી કુતરું અડકે તે નિયમ વિરૂદ્ધ થવાથી લોકોને દેખાડવા સારૂ ઘેર પાછા ન્હાવા આવે; કહે આનું નામ શું ? કુતરૂ પન્યું ને બિલાડ ન પડ્યું. ખપ તેની છોછ નહિ, Necessity has no law 4 al 012 8 24558 નહિ, આવા વિચારોને આચાર વિચારો કહેવાતા નથી.
જ્યાં એ પૂર્ણપણે હોતા નથી ત્યાં શારીરિક, માનસિક તથા નૈતિક બળ અને સુખ સંપત્તિ મળતાં નથી, પણ
જ્યાં ધર્મ પાળનાર ચુસ્ત મરે છે, ત્યાં કેળવણીને ભંડાર ભરેલો છે અને તેથી તેમના શરીરબળ સ્વચ્છતા, આચાર વિચાર, હૃદય બળની દિન પ્રતિદીન વૃદ્ધિ થઈ શરીર સશક્ત અને મજબુત રહે છે, તેથી ગમે તેવા મહત કાર્યો ધારેલા વખતમાં પૂર્ણ કરી શકે છે. જે ધર્મની કિમતી ખાણને સાચવી અડદ્રઢતાથી ખોદતાં આગળ વધ્યા જાય છે તેને
