Dharmratna Prakaran

Publisher: Jain Atmanand Sabha

Page 8

તે તે ગુણોનું સામાન્ય અને વિશેષ રીતે વિસ્તારથી સ્વરૂપ જણાવી તે ઉપર ઉપરોક્ત કથાઓ આપી ગ્રંથકાર મહારાજે આ પ્રથમ વિષયને બહુજ સરલ કરી આપે છે કે જેથી વાંચકે કે જિજ્ઞાસુ તેને સુગમતાથી આદર કરી શકે. છેવટે આ વિષયનો ઉપસંહાર કરતાં આ એકવીશ ગુણે પૈકી કેટલા ગુણ હોય તે પુરૂષ ધર્મનો અધિકારી થઈ શકે ? તેમ ચિત્રકાર જેમ પ્રથમ ભૂમિકા શુદ્ધ કરે છે, તેમ ધર્મરત્નના અધિકારી થવા માટે ભૂમિકા શુદ્ધ કરવારૂપ આ ગુણે પ્રાપ્ત કરવા જોઈએ તેમ જણાવી આ પ્રથમ વિષય સમાપ્ત કરવામાં આવેલ છે. બીજા ભાવશ્રાવકના વિષયમાં પ્રથમ ભાવશ્રાવક કોને કહેવા ? ચાર
પ્રકારના શ્રાવકેનું વર્ણન, ભાવશ્રાવકના છ લિંગનું બીજી વાચના- સ્વરૂપ, (સાંભળવું, જાણવું, ગ્રહણ કરવું અને પાળવું, ભાવશ્રાવકનું એ ચાર પ્રકારના કૃતવૃત કર્મનું વિવેચન, તેના ઉપર સ્વરૂપ. આરોગ્યકિજની કથા, શિલવંત શ્રાવક કેને કહે? તેના
શું ગુણદોષ ? તેના ઉપર મહાશતકની કથા, ભાવશ્રાવકના પાંચ ગુણનું સ્વરૂપ, ત્રીજા લક્ષણ ઉપર યશસુયશની કથા, ચોથા લક્ષણ ઉપર ધર્મનંદનનું દષ્ટાંત, ત્રીજા ચોથા ભેદ ઉપર સંપ્રતિ રાજાનું દષ્ટાંત, પાંચમા લક્ષણ પ્રવચન કુશળ ઉપર શ્રાવકધર્મ રાજાની કથા, ભાવના વિષયવાળા બીજા સત્તર લિંગોમાં, આગમપૂર્વક ક્રિયાઓ કેમ કરવી? દેવગુરૂ વંદન વિધિ, પ્રત્યાખ્યાન વિધિ, ધર્મ-ક્રિયા કરતાં લજજા નહિં પામવા ઉપર નાગદેવ અને દત્તકીની કથા, દેહસ્થિતિના કારણરૂપ ધન વગેરેમાં ભાવશ્રાવક કેમ રહે છે તેનું વિવેચન, ચારિત્રના મનોરથ ચિંતવને મંદ આદરવાળો થઈ ગૃહવાસ પારકે ગણી તેનું પાલન કરે તેજ ભાવશ્રાવક તે ઉપર વસુશ્રેણીના પુત્ર સિદ્ધની કથા, વગેરે હકીકત વાંચતાં આલ્હાદ ઉત્પન્ન કરે તેવી હકીક્ત, તેમજ મોક્ષાભિલાષિ જનો ખાસ જાણવા અને આદરવા લાયક હાઈને ગ્રંથકર્તા મહાત્માએ બહુ સુંદર અને ક્ટ રીતે જણાવેલ છે. આ રીતે બીજા ભાવશ્રાવકના વિષયને સમાપ્ત કરી ત્રીજા ભાવસાધુનું સ્વરૂપ બતાવતાં આ પ્રમાણે સત્તર ગુણેએ કરી યુક્ત ભાવશ્રાવક દ્રવ્યસાધુ શી રીતે છે?