________________
૧૦
જોઇ મારી સ્વજ્ઞાતિની હકીકત ભેગી કરવામાં પ્રવૃત્તિ થઇ અને તેને પરિણામે આ લઘુગ્રંથ લાડ બંધુઓના સમક્ષ મૂકવા શક્તિમાન થયેાયું.
લાડ વાણિયાની પ્રાચીન હકીકતની નેાંધ બહુજ સકુચિત હાવાથી શેાધખાળથી જેટલી મળી શકી તે ઉપરથી આ પુસ્તક લખવામાં આવ્યું છે. વસ્તુત: લાડવણિકની પ્રાચીન સાંસારિક, ધાર્મિક, નૈતિક અને રાજકિય સ્થિતિ-સંબધનો ચિતાર આ પુસ્તકમાં હોવા આવશ્યક છે, તેમ છતાં બનતા પ્રયાસે હકીક્ત એકઠી કરી ખ ધ્રુજન સમક્ષ મૂકવામાં આવી છે. આવાં પુસ્તકામાં પાઠાંતર અથવા મતભેદ હાય એ સ્વાભાવિક છે, તેથી તેવા પ્રકાર જણાતાં વાંચતાર દરગુજર કરશે અથવા હકીકત લખી જણાવશે તેા પુનઃ પ્રસંગ આવતાં યેાગ્ય સુધારો કરી લેવામાં આવશે.
પ્રાચીન લાડ સમાજ-સસ્થામાં વ્યાપારી અને રાજકિય હિલચાલ આગળ પડતી જાય છે. વિધા કે સાાહત્યા શાખ તેમને નહિ જેવાજ હતા એમ કહીશું તેા અતિશયાક્તિ નથી- એમ છતાં પણ ભૂમિપરત્વે અન્યજ્ઞાતિય પુરૂષા સાહિત્યના શાખીન હાવાથી તેમની ભૂમિ-કહીશું કે આપણી ભૂમિ સાહિત્યમાં એક ખાસ નામ તરીકે પ્રખ્યાત થઈ પડી છે, જે વાંચનારને સહજ જાણવામાં આવશે.
આ પુસ્તકમાં લાડ વણિકની હાલની સ્થિતિ બતાવી પ્રાચીન સ્થિતિ સાથે મુકાબલા કરી તેમાં શું શું સુધારા કરવા એ બાબત સવિસ્તર વર્ણન કરવાના વિચાર હતુ, પરંતુ જ્ઞાતિના જૂદા જૂદા એકડામાં જૂદા જૂદા રીતિરવાજ હેાવાથી, તેમ એ પ્રમાણે કરવામાં કેટલીક અડચણા આવી પડવાનો સંભવ જણાયાથી માત્ર ટુંકામાં છેલા પ્રકરણથી સામાન્ય દ્રષ્ટિથી ઈસારા કરવામાં આવ્યા છે.
છેલ્લે આ પુસ્તક લખવામાં મારા પરમ મિત્ર મિ. ભાગીલાલ ભીખાભાઇ ગાંધીએ ઘણી મહેનત લીધી છે. અને પેટલાદ શ્રીયુત રા. રા. હીરાલાલ ત્રિજભુખણદૃાસ શરાફ સાહેખે-મિ. માણેકલાલ દામાદરદાસ ખાટા શેઠ સા. બે તેમજ વડોદરાના રા. રા. ડાહ્યાભાઇ
