________________
३७२
भगवती सूत्रे
3
कारणं असण- पाण- खाइम - साइमेणं पडिलाभेता, ' अन्यतरेण एकेन मनोज्ञेन मनःप्रियेण प्रीतिकारकेण अशन - पाप - खादिम - स्वादिमेन प्रतिलाभ्य लाभवन्तं विधाय ' एवं जीवा सुभदीहाउयत्तए कम्मै पकरेंति एवम् उक्तरीत्या खलु जीवाः यरेण मणुन्नेणं पीइकारएणं असण-पाण खाइमसाइमेणं पडिला भेत्ता) इस पाठ द्वारा व्यक्त की गई है। यहां " मनोज्ञ " और " प्रीतिकारक जो आहार विशेषण दिये हैं वे इस बात की पुष्टि करते हैं कि संयमी जन को जो आहार दिया जाय वह आधाकर्मादि दोष से रहित होना चाहिये एवं उनकी संयम यात्रा का निर्वाहक होना चाहिये । संयम यात्रा में दोष बढाने वाला सदोष अकल्प्य आहार संयमी को नहीं देना चाहिये । क्यों कि दिया गया ऐसा आहार गृहीता और दाता दोनों का अतिविधायक होता है । जो भी संयमी जनों को उनके योग्य आहारादि वस्तु प्रदान की जावे वह बहुत अधिक भक्तिभाव पूर्वक निर्दोष, ही दो जानी चाहिये । उनके गुणों में दाता का मन अनुराग से लगा हुआ होना चाहिये उनके प्रति श्रद्धा अपूर्व होनी चाहिये । दान देकर दाता को अपने आपके लिये बहुत ही अधिक भाग्यशाली मानना चाहिये । दान देते समय पात्र के प्रति ईर्ष्यादिभाव मन में जरा भी नहीं होना चाहिये । यही सब बाते ( वंदित्ता नर्मसित्ता जाव पज्जुवासित्ता ) इन पदों द्वारा समझाई गई हैं। क्योंकि गुणों में
पीकारणं असण - पाण- खाइम साइमेणं पडिला भेत्ता ) या सूत्रपाठ द्वारा अट वामां आवे छे. अहीं "मनोज्ञ" भने "प्रीतिार”, में मे વિશેષણા આહાર સાથે જે પ્રયાગ કરેલા છે તે એ વાતને ટકા આપે છે કે સ'યમી મુનિને જે આહાર વહેારાવવામાં આવે તે નિર્દોષ હાવા જોઈએ અને તેમની સયમયાત્રાના નિર્વાહક હાવા જોઇએ. સયમયાત્રામાં માધક થાય એવા સદોષ, અકલ્પ્ય આહાર સંયમીને વહેારાવવો જોઇએ નહી”. કારણ કે તે પ્રકારના આહારનું દાન, દાતા તથા ગૃહીતા ( લેનાર ) ખન્નેનુ અહિત કરે છે. સંયમીજાને તેમને ચેાગ્ય જે આહારાદિ વસ્તુઓ આપવામાં આવે તે હું જ ભક્તિભાવપૂર્વક આપવી જોઈએ અને તે આહારાદિ નિર્દોષ હાવા જોઈએ. તેમના ચુણા પ્રત્યે દાતાને અનુરાગ હાવા જોઇએ. અને તેમના પ્રત્યે અપાર શ્રદ્ધા હાવી જોઇએ. દાન દઇને દાતાએ પોતાની જાતને ભાગ્યશાળી માનવી જોઈએ. દાન દેનારના મનમાં દાન ગ્રહણ કરનાર તરફ ઈર્ષ્યાદિ ભાવ न होवा लेडो, मेवात (वदित्ता नमः सित्ता जाव पज्जुवासित्ता ) मा यहो દ્વારા સમજાવવામાં આવી છે, કારણ કે સચમીના ણા પ્રત્યે અનુરાગ હાય
